Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της σημερινής νεολαίας σε θέματα υγείας. Οι ιοί των ανθρώπινων κονδυλωμάτων (human papilloma virus) θεωρούνται σήμερα η κύρια αιτία πρόκλησης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Η μετάδοση των ιών γίνεται από επιθηλιακά κύτταρα σε επιθηλιακά κύτταρα άλλου ανθρώπου. Κύρια οδός μετάδοσης λοιπόν είναι η σεξουαλική επαφή. Κονδυλώματα, διάγνωση, τρόποι μετάδοσης & αντιμετώπισης, μύθοι και αλήθειες, μια ενδιαφέρον εργασία από τον Γυναικολόγο
Οι ιοί των ανθρώπινων κονδυλωμάτων (human papilloma virus) θεωρούνται σήμερα η κύρια αιτία πρόκλησης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Η γνώση αυτή η οποία αποκτήθηκε την προηγούμενη δεκαετία είχε σαν αποτέλεσμα να αλλάξει ο τρόπος αντιμετώπισης τους αλλά και η αιτία να αναζητηθούν νέες διαγνωστικές και θεραπευτικές μέθοδοι για την σωστότερη και πληρέστερη εξαφάνισή τους. Με το πέρασμα του χρόνου και με την ανάπτυξη της μοριακής βιολογίας αποδείχθηκε ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα μεγάλο αριθμό τύπων του ιού.
Αυτοί οι τύποι έχουν την ιδιότητα να επικάθονται και να μολύνουν κύτταρα διαφορετικών περιοχών του ανθρώπινου σώματος και έτσι να προκαλούν μία ποικιλία βλαβών από τις οποίες άλλες είναι αθώες και άλλες μπορούν να αποδειχτούν εξαιρετικά επικίνδυνες.
Η λέξη κονδυλώματα περιγράφει μόνο ένα είδος βλαβών που μπορεί να προκαλέσει η οικογένεια ιών HPV. Τα θηλώματα επίσης είναι αποτέλεσμα των ιών αυτών. Όποια λέξη και αν επιλέξει κανείς για να περιγράψει το πρόβλημα θα πρέπει να γνωρίζει ότι μιλάει για τους ίδιους ιούς. Το αναφέρουμε αυτό γιατί επικρατεί σύγχυση εάν τα θηλώματα και τα κονδυλώματα είναι το ίδιο. Και οι δύο αυτές μορφές βλάβης αποτελούν διαφορετική έκφραση της ίδιας οικογένειας ιών, των ιών HPV.
Λόγω του ότι υπάρχουν πολλοί τύποι του ιού χρειαζόταν ένας τρόπος να τους ξεχωρίζουμε και γι αυτό τον λόγο απέκτησαν έναν αριθμό ο καθένας από αυτούς. Μεταξύ τους έχουν μικρές διαφορές στο γονιδίωμα τους αλλά αυτές οι μικροδιαφορές καθορίζει και την επιθετικότητα του καθενός από αυτούς. Ο ιός HPV δεν είναι αυτοτελής και χρειάζεται τα DNA των ανθρώπινων κυττάρων για να επιβιώσει και να πολλαπλασιαστεί. Θα περάσει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα έως ότου ο ιός εκδηλώσει βλάβες στην περιοχή που έχει μολύνει. Η περίοδος αυτή ονομάζεται λανθάνουσα και σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση του ιού θα παίξει και η ανοχή που θα δείξει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Οποιοδήποτε λοιπόν αίτιο μπορεί να ξεγελάσει ή να καταστείλει το ανοσοποιητικό μας σύστημα θα δώσει την ευκαιρία στον ιό να εκδηλώσει την επιθετικότητα του.
Tα κονδυλώματα δεν είναι μια πάθηση άγνωστη. Υπάρχει μάλλον από τότε που υπάρχει και ο άνθρωπος. Τα παλιότερα χρόνια οι επιφανειακές βλάβες που προκαλούσαν οι ιοί των κονδυλωμάτων αντιμετωπίζονταν αποκλειστικά από τους Δερματολόγους όπως και τα άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Από την στιγμή που βρέθηκαν βλάβες από τον ιό στα γεννητικά όργανα γυναικών αλλά και στον φάρυγγα, πλέον στην θεραπεία εμπλέκονται οι Γυναικολόγοι και οι Ωτορινολαρυγγολόγοι.
Εάν μπορούσαμε να δούμε με το μάτι πώς είναι ο ιός αυτός θα βλέπαμε την παραπάνω σχηματική αναπαράσταση. Ο ιός των κονδυλωμάτων από την στιγμή που θα έρθει σε επαφή με ανθρώπινα κύτταρα θα εισέλθει σε αυτά, θα μπει στον πυρήνα και θα χρησιμοποιήσει το DNA μας για να πολλαπλασιαστεί. Κατόπιν θα μετακομίσει στα γειτονικά κύτταρα με αποτέλεσμα μετά από ένα χρονικό διάστημα να έχει μολύνει ένα μεγάλο αριθμό κυττάρων μας πριν ακόμα εκδηλώσει κάποια βλάβη. Όταν εμφανιστεί πια η βλάβη από τον ιό αυτό σημαίνει ότι ο ιός έχει μολύνει μία μεγάλη περιοχή γύρω από την βλάβη η οποία φαίνεται φαινομενικά υγιής.
Αργότερα θα αρχίσουν να εμφανίζονται και άλλες βλάβες κοντά στην αρχική ή πιο απομακρυσμένες. Λόγω του ότι οι βλάβες έχουν το χρώμα του δέρματος κάποιους από εμάς θα τους ξεγελάσει. Θα νομίζουν δηλαδή ότι πρόκειται για σπίλο (ελιά) και δεν θα δώσουν την απαραίτητη σημασία. Η αλλαγή στο μέγεθος όμως και η εμφάνιση και άλλων βλαβών τελικά θα μας οδηγήσει στον Δερματολόγο. Ο ιός των κονδυλωμάτων προκαλεί βλάβες στο δέρμα που μοιάζουν με σπίλους στην αρχή και κατόπιν μεγαλώνουν και παίρνουν ένα σχήμα σαν κουνουπίδι.
Οι βλάβες αυτές δεν προκαλούν πόνο ούτε καν κάποια ενόχληση. Αντιμετωπίζονται εύκολα δεν χρειάζεται πανικός. Αυτό που πρέπει όμως να μη ξεχνάτε είναι ότι είτε είστε γυναίκα είτε άνδρας από τη στιγμή που θα εμφανίσετε κάποια βλάβη που προκαλείται από τους ιούς HPV στη περιοχή των γεννητικών οργάνων θα πρέπει να επισκεφθείτε και τον αντίστοιχο γιατρό. Εάν είστε γυναίκα τον Γυναικολόγο εάν είστε άνδρας τον Ουρολόγο/Ανδρολόγο.
Αυτό πρέπει να γίνει γιατί όπως αναφέραμε προηγουμένως ο ιός μεταναστεύει από ένα κύτταρο στα γειτονικά του και μπορεί να εμφανίσει βλάβες σε περιοχή που δεν θέλουμε (χείλη του αιδοίου, κόλπος, τράχηλος μήτρας στη γυναίκα και αντίστοιχα ουρήθρα, ουροδόχο κύστη στους άνδρες). Και δεν είναι μόνο αυτές οι περιοχές που μπορεί να εμφανιστούν βλάβες.
Στοματική κοιλότητα, φάρυγγας, λάρυγγας είναι και αυτές περιοχές που ο ιός αγαπάει να επιτίθεται. Εντάξει τώρα λίγο μπορείτε να πανικοβληθείτε αλλά να ξέρετε ότι εάν ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα δύσκολα θα μπορέσει να σας βλάψει ο ιός.
Ενημερωθείτε σωστά για τον ιό.
Σωστή ενημέρωση δεν μπορεί να προέλθει από την περιγραφή εμπειριών μεταξύ φίλων ή μέσω ανώνυμων πληροφοριών στο διαδίκτυο.
Διαπιστώστε εάν ο – η σύντροφός σας είναι ενημερωμένος.
Επισκεφθείτε μαζί (εάν αυτό είναι εφικτό) ένα γιατρό. Δεν είναι ντροπή ούτε πρέπει να σας δημιουργεί άγχος και φοβία να συζητήσετε τους προβληματισμούς σας με έναν επαγγελματία.
Να ελέγχεστε τακτικά. Ειδικά για τις γυναίκες μην ξεχνάτε να πηγαίνετε έστω και μία φορά τον χρόνο στον γυναικολόγο σας.
Εάν ανησυχείτε για τον ιό HPV επιδιώξτε να υποβληθείτε στον σωστό έλεγχο. Οι ιοί HPV ανιχνεύονται μόνο με DNA τεστ. Καμία άλλη εξέταση (αίματος, καλλιέργεια κλπ) δεν θα σας αποκαλύψει εάν έχετε τον ιό.
Σημείωση: Συνεχίστε να διαβάζεται και τις άλλες ενότητες του άρθρου. Μετάδοση HPV, σύγχρονη διάγνωση, μύθοι και αλήθειες, Κολποσκόπηση, επιλέγοντας, στην αρχή του άρθρου πατώντας πάνω στις καρτέλες.
Η μετάδοση των ιών γίνεται από επιθηλιακά κύτταρα σε επιθηλιακά κύτταρα άλλου ανθρώπου. Κύρια οδός μετάδοσης λοιπόν είναι η σεξουαλική επαφή. Επειδή ο ιός όπως αναφέραμε υπάρχει ίσως από τότε που υπάρχει ζωή, όπως γίνεται κατανοητό συμβαίνει μια διαρκής μετανάστευσή του. Υπολογίζεται ότι πάνω από το 70% του πληθυσμού έχει έρθει ή θα έρθει σε επαφή με κάποιον τύπο ιού HPV. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα εμφανίσει απαραίτητα βλάβες. Μπορεί απλά να είναι φορέας του ιού. Άλλωστε και σε αυτούς που τελικά θα εκδηλωθούν βλάβες ο ιός μπορεί να υπάρχει στα κύτταρά τους χρόνια!
Ένας φορέας όμως μπορεί να μεταδώσει τον ιό στον σεξουαλικό του σύντροφο και εκείνος να εκδηλώσει βλάβες σε σύντομο διάστημα. Ειδικότερα αν κάποιος φορέας του τύπου 16 τον μεταδώσει στην σύντροφό του τότε εκείνη θα εμφανίσει εικόνα τραχηλίτιδας. Εάν μεταδώσει τον τύπο 6 εκείνη θα εμφανίσει εξωτερικά κονδυλώματα. Οι διάφοροι τύποι του ιού HPV εμφανίζουν τροπισμό, δηλαδή αναπτύσσονται και προκαλούν βλάβες σε συγκεκριμένες περιοχές του ανθρώπινου σώματος ενώ σε άλλες περιοχές μπορεί να μην εκδηλωθούν ποτέ. Είναι πολύ σπάνιες οι φορές που ανιχνεύτηκε ο τύπος 16 σε εξωτερικά κονδυλώματα. Αντίθετα είναι πολύ συχνός σε βλάβες του τραχήλου. Άρα λοιπόν δεν παίζει ρόλο στην εμφάνιση βλαβών μόνο το να έρθει κάποιος σε επαφή με τον ιό, αλλά και ο τύπος του ιού να μπορεί να βλάψει τα κύτταρα που μόλυνε.
Ένα μεγάλο ερώτημα τίθεται για το τι γίνεται στις περιπτώσεις όπου ένας άνδρας δεν έχει εμφανείς βλάβες αλλά η σύντροφος του εμφανίσει βλάβες στον τράχηλο. Αρκεί μόνο απλή παρακολούθηση του άνδρα για το αν θα εκδηλώσει κάποια βλάβη οπότε να αντιμετωπιστεί; Ξέρουμε ότι ο ιός ζει για χρόνια στα κύτταρά μας και ότι μεγάλο μέρος του πληθυσμού είναι φορείς. Ένας φορέας όμως μπορεί να μεταδώσει τον ιό άσχετα από το αν έχει ή όχι εμφανείς βλάβες. Άρα δεν αρκεί απλά μία παρακολούθηση. Ούτε και ο εμβολιασμός από μόνος του είναι ικανός άμεσα να εξουδετερώσει έναν τύπο ιού. Μέχρι να το επιτύχει αυτό το εμβόλιο σε συνεργασία με το ανοσοποιητικό σύστημα θα περάσει αρκετός χρόνος. Σε αυτό το χρονικό διάστημα ο φορέας θα συνεχίζει να μεταδίδει τον ιό. Απαιτούνται λοιπόν γενναιότερες κινήσεις που απαιτούν φυσικά και την συνεργασία του.
Τα επιθηλιακά κύτταρα του ανθρώπου πολλαπλασιάζονται και πεθαίνουν με ένα κύκλο ζωής ημερών. Νεότερα κύτταρα έρχονται στην θέση τους για να ακολουθήσουν και αυτά τον κύκλο ζωής τους. Αν λοιπόν καταστρέψουμε μόνο ορατές βλάβες και επίσης αποστειρώσουμε και την γειτονική περιοχή των βλαβών γιατί και εκείνα τα κύτταρα θεωρούνται μολυσμένα θα έχουμε μία παροδική επιτυχία αλλά όχι και αποτέλεσμα. Θα έρθουν τα νεότερα κύτταρα από τις βαθύτερες στιβάδες τα οποία επίσης θα είναι μολυσμένα και επίσης θα μεταδίδουν τον ιό. Εμείς φυσικά θα επαναπαυτούμε στο ότι αφού δεν βλέπουμε βλάβη όλα είναι εντάξει.
Επιστρέφουμε λοιπόν στην Ιατρική του Μεσαίωνα που έλεγε «ότι δεν βλέπουμε δεν υπάρχει»! Λάθος. Υπάρχει, είναι εκεί, και θα μολύνει ξανά. Επανειλημμένα έχουμε δει περιπτώσεις όπου ένας άνδρας είχε βλάβες απευθύνθηκε σε γιατρό τις καυτηρίασε και πια δεν είχε βλάβες ορατές με το μάτι ή τον μεγεθυντικό φακό. Δημιουργώντας λοιπόν μία καινούργια σχέση μετά από λίγο καιρό η σύντροφος του ενώ πριν ήταν εντάξει εμφάνισε φυσικά τραχηλίτιδα. Είναι λογικό να συμβεί. Όμως δεν είναι λογικό να λέμε στον κόσμο ότι ο ιός υπάρχει στα κύτταρα, μεταδίδεται ακόμα και αν δεν υπάρχουν βλάβες αλλά να μην έχουμε μια λύση να του προτείνουμε.
Η λύση είναι απλή. Θα πρέπει για ένα χρονικό διάστημα ο άνδρας φορέας να χρησιμοποιήσει τις ειδικές κρέμες που υπάρχουν. Έτσι όχι μόνο θα καταστραφούν τα μολυσμένα κύτταρα αλλά θα καταστραφούν και οι επόμενες γενιές μολυσμένων κυττάρων που προκύπτουν από τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό. Εάν δεν κρατήσει η θεραπεία για κάποιους κύκλους κυτταρικής ζωής απλά δεν έχουμε πετύχει τίποτα. Φυσικά στο διάστημα αυτό θα πρέπει να αποφεύγουμε τις επαφές. Αν δεν σπάσει ο κύκλος μετάδοσης του ιού κάθε ημέρα θα έχουμε νέα περιστατικά.
Την τελευταία δεκαετία σύγχρονες διαγνωστικές μέθοδοι προστέθηκαν στις ήδη υπάρχουσες με αποτέλεσμα να ενισχυθεί όχι μόνο η αποθεραπεία από την μόλυνση με HPV αλλά και η έγκαιρη διάγνωση. Ειδικά στο θέμα της έγκαιρης διάγνωσης η μελέτη του DNA των ιών μας βοήθησε να τους ανιχνεύουμε πριν ακόμα αυτοί εκδηλώσουν οποιαδήποτε βλάβη ορατή ή όχι από το ανθρώπινο μάτι.
Πιο συγκεκριμένα οι μέθοδοι αυτές είναι οι εξής:
Μελέτη της παρουσίας DNA των ιών HPV στον πυρήνα ανθρώπινων κυττάρων. Η μελέτη αυτή γίνεται με την τεχνική που ονομάζεται αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR). Με την μέθοδο αυτή ανιχνεύεται το γονιδίωμα των ιών ακόμα και όταν αυτοί έχουν μολύνει μένα μικρό αριθμό ανθρώπινων κυττάρων. Η αξιοπιστία του αποτελέσματος της PCR αγγίζει το 99,9% που σημαίνει ότι το αποτέλεσμα που παίρνουμε δεν χωράει καμία αμφισβήτηση. Η τεχνική PCR ανιχνεύει το DNA 35 τύπων ιού οι οποίοι έχουν απομονωθεί από τα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας. Η ταξινόμηση των ιών σε ομάδες υψηλής, μέτριας ή χαμηλής ικανότητας πρόκλησης καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας μας βοηθά στον σχεδιασμό της αντιμετώπισης της μόλυνσης. Το δείγμα για την εξέταση του άνδρα λαμβάνεται από το στόμιο της ουρήθρας ή από ορατές βλάβες των γεννητικών οργάνων.
Πρόκειται για το νέο τεστ Παπανικολάου (Thin Prep) το οποίο ήρθε να καλύψει σε μεγάλο βαθμό τις ατέλειες της προηγούμενης μεθόδου. Βασίζεται στην Κυτταρολογία Υγρής Φάσης και η αξιοπιστία του ξεπερνά το 90%. Το τεστ Παπανικολάου είχε πολύ μικρότερη αξιοπιστία. Το Thin Prep έχει αντικαταστήσει το τεστ Παπανικολάου σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο και ονομάζεται διεθνώς test Pap-thin Prep προς τιμήν του μεγάλου Έλληνα Κυτταρολόγου Γεωργίου Παπανικολάου ο οποίος πρώτος μελέτησε την μορφολογία των κυττάρων του γυναικείου γεννητικού συστήματος.
Υβριδισμός In Situ, λέγεται η τεχνική ανίχνευσης των ιών HPV η οποία εφαρμόζεται στα τεμαχίδια ιστού τα οποία παραλαμβάνει ο Παθολογοανατόμος μετά από μία καλποσκόπηση. Έτσι παίρνουμε απαντήσεις όχι μόνο για τον τύπο του ιού που προκάλεσε τις συγκεκριμένες βλάβες αλλά και για το βάθος διείσδυσης της βλάβης στον τράχηλο της μήτρας. Από το βάθος διείσδυσης καθορίζεται και η περαιτέρω αντιμετώπιση των βλαβών.
Ο ιός HPV θεραπεύεται; Ο ιός HPV θεραπεύεται. Αρκεί να γίνει συνδυασμένη αγωγή δηλαδή να μην παραμείνουμε στον καυτηριασμό των βλαβών αλλά να γίνει και εφαρμογή με κρέμα για 3 μήνες. Έτσι θα καταστραφούν όλα τα μολυσμένα κύτταρα τα οποία θα έπαιρναν την θέση των κυττάρων της επιφανειακής στιβάδας του επιθηλίου. Απαιτούνται όμως κάποιες θυσίες.
Αποχή από τις επαφές
Πιστή εφαρμογή των οδηγιών του γιατρού
Έχουμε διαπιστώσει ότι το θεραπευτικό αυτό σχήμα έχει αρνητικοποιήσει το DNA τεστ. Αυτό σημαίνει ότι ενώ παλαιότερα το τεστ ανίχνευε κάποιον τύπο του ιού με την τήρηση αυτής της θεραπείας δεν τον ανίχνευε πλέον. Αυτό είναι για εμάς και το ζητούμενο, να εξαφανιστεί ο ιός.
Εφόσον εξαφανιστεί μπορεί να επανεμφανιστεί;
Η προσεκτική εφαρμογή της αγωγής σε συνδυασμό με τον καυτηριασμό ή τους καυτηριασμούς εξαλείφει τον ιό. Έχουμε δει όμως να συμβεί το τεστ DNA να ανιχνεύει άλλον τύπο ιού από αυτόν που είχαμε βρει αρχικά. Αυτό είναι επαναμόλυνση και όχι επανεμφάνιση. Δηλαδή σημαίνει ότι κάποιος σας μετέδωσε έναν άλλο τύπο ιού. Το πιο δύσκολο στην αντιμετώπιση του ιού HPV είναι να πείσουμε τους συνομιλητές μας για την τήρηση των οδηγιών που δίνουμε. Πιο δύσκολο και από το να εξαφανίσουμε τον ιό…
Τι γίνεται αν διπιστωθεί λοίμωξη στην εγκυμοσύνη;
Οι λοιμώξεις του τραχήλου της μήτρας από τον ιό HPV δεν αντιμετωπίζονται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης αλλά μετά από τον τοκετό. Κοινή γραμμή όλων των γιατρών είναι ότι εφόσον υφίσταται μόλυνση από τον ιό στον τράχηλο της μήτρας είναι προτιμότερο να γίνει καισαρική. Έτσι δεν κινδυνεύουν τα μωρά να μολυνθούν από τον ιό και να αναπτύξουν βλάβες.
Είναι ενημερωμένοι όλοι για τον ιό και τις επιπτώσεις του;
Δυστυχώς όχι. Παρόλο που ο γυναικείος πληθυσμός είναι ενημερωμένος από τους Γυναικολόγους, από άρθρα σε περιοδικά και γενικά δέχονται κάθε καινούργια πληροφορία, δεν συμβαίνει το ίδιο με τον ανδρικό πληθυσμό. Ένα μεγάλο μειονέκτημα βέβαια είναι ότι δεν υπάρχει αντίστοιχη Ιατρική ειδικότητα που να ενημερώνει τους άνδρες όπως συμβαίνει με τις γυναίκες. Άλλωστε ένα ραντεβού με τον Γυναικολόγο μπορεί να το κλείσει μία γυναίκα ώστε να ενημερωθεί πολύ νωρίς στην ενήλικη ζωή της.
Οι άνδρες από την άλλη δεν έχουν αντίστοιχη ενημέρωση. Αντίθετα μαθαίνουν για τον ιό όταν εμφανίσουν οι ίδιοι πρόβλημα ή η σύντροφός τους και πολλές φορές αντιμετωπίζουν την κατάσταση αρνητικά. Ευτυχώς όχι όλοι, μεγάλο ποσοστό πλέον των ανδρών συνεργάζονται απόλυτα με τον γιατρό. Η θεραπεία από τον ιό απαιτεί την συνεργασία του ζευγαριού και όχι μία μόλυνση να γίνεται σημείο τριβής της σχέσης τους.
Ο ιός HPV προκαλεί καρκίνο;
Κάποια στελέχη του ιού αποδεδειγμένα μπορούν να προκαλέσουν αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας οι οποίες τελικά να εξελιχθούν σε καρκίνο. Όμως για να συμβεί αυτό θα πρέπει να συμβούν όλα τα παρακάτω:
Κατ’ αρχήν να μολυνθεί μία γυναίκα από τον ιό.
Ο τύπος του ιού που μολύνθηκε να έχει την ικανότητα να προκαλέσει έντονες αλλοιώσεις.
Η γυναίκα να αμελήσει την ετήσια εξέταση της από τον Γυναικολόγο της για χρόνια.
ή
Εκ πεποιθήσεως να μην επισκέπτεται Γυναικολόγο ποτέ.
ή
Να μην κάνει τεστ Παπανικολάου για χρόνια.
Εάν υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις τότε, ναι υπάρχει ο κίνδυνος να αναπτυχθεί κάποια στιγμή καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.
Οι στατιστικές από τις Η.Π.Α. είναι δυσοίωνες όσον αφορά την έκταση του προβλήματος. Υπολογίζεται ότι το 75% των γυναικών θα έρθει σε επαφή με τον ιό κάποια στιγμή στην ζωή της. Κάθε χρόνο εμφανίζονται πολλά περιστατικά καρκίνου του τραχήλου μήτρας στις Η.Π.Α.
Όμως θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας μερικά στοιχεία για την χώρα αυτή.
Έχει εξαιρετικά ανομοιογενή πληθυσμό.
Έχει εκατομμύρια κατοίκους κάτω από το όριο της φτώχειας.
Δεν έχουν όλοι πρόσβαση στο σύστημα Υγείας ούτε καν στον γιατρό.
Πάρα πολλοί Αμερικανοί δεν έχουν ασφάλιση Υγείας.
Δεν θέλουμε με αυτό να πούμε ότι εμείς είμαστε σε καλύτερη μοίρα αλλά ο σκοπός που αναφερόμαστε σε αυτό είναι ότι τα στατιστικά στοιχεία αυτά αφορούν μόνο τις Η.Π.Α. και σε καμία περίπτωση την χώρα μας. Ειδικά τώρα που το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού είναι ενημερωμένο για τους κινδύνους από τον ιό υπάρχει μία μεγάλη τάση αντιμετώπισής του. Πολλά νέα ζευγάρια απευθύνονται με δική τους πρωτοβουλία στον γιατρό χωρίς να αντιμετωπίζουν εμφανές πρόβλημα. Αυτό από μόνο του είναι ένα πολύ αισιόδοξο γεγονός ενάντια στην καταπολέμηση των ιών HPV.
Πρώτα βήματα για την αντιμετώπιση των ιών HPV.
Εάν ο σύντροφός σας κάποια στιγμή σας αναφέρει ότι είχε κάποτε κονδυλώματα ή ότι τα είχε πρόσφατα αλλά τα αντιμετώπισε τότε αυτό που μπορείτε άμεσα να κάνετε είναι ένα τεστ για ανίχνευση του DNA των ιών. Ονομάζεται HPV DNA test. Η λήψη του είναι απλή και γίνεται όπως ακριβώς γίνεται η λήψη του thin prep (τεστ Παπανικολάου). To κυτταρικό δείγμα συλλέγεται με βουρτσάκι από τον τράχηλο της μήτρας και τοποθετείται στο ειδικό μπουκαλάκι μεταφοράς. Με την μέθοδο αυτή έχουμε την ικανότητα να εντοπίσουμε το DNA 35 διαφορετικών τύπων του ιού HPV δηλαδή όλων όσων προκαλούν βλάβες στον τράχηλο της μήτρας.
Η απάντηση που θα πάρετε από τον Μοριακό Βιολόγο θα είναι είτε αρνητική (δηλαδή δεν ανιχνεύτηκε κανένας τύπος) είτε θετική οπότε εδώ θα αναγράφεται ο τύπος του ιού που σας μόλυνε. Η απάντηση της εξέτασης συνοδεύεται και από μία λίστα των τύπων του ιού όπου αναφέρεται ο βαθμός επικινδυνότητας καθενός από αυτούς. Η επικινδυνότητα του κάθε τύπου έχει να κάνει με την δυναμική του να προκαλέσει κάποια στιγμή συνθήκες καρκινογένεσης.
Το τεστ αυτό έχει αρκετά πλεονεκτήματα:
Έχει αξιοπιστία αποτελέσματος 99,9% γιατί ανιχνεύει DNA.
Δείχνει τον τύπο του ιού πολύ πριν αυτός προκαλέσει κυτταρικές βλάβες δηλαδή πολύ πριν το τεστ Παπ και η κολποσκόπηση δείξουν το πρόβλημα.
Μας παρέχει την δυνατότητα να επιλέξουμε πιο επιθετική ή πιο ήπια τακτική απέναντί του ανάλογα με το αν είναι υψηλής ή χαμηλής επικινδυνότητας.
Είναι ανώδυνο.
Από την στιγμή λοιπόν που θα ανιχνεύσουμε τον ιό με το DNA τεστ μπορούμε να επιλέξουμε την οδό αντιμετώπισης η οποία μπορεί να είναι συντηρητική παρακολούθηση με κολποσκόπηση και thin prep ή πιο επιθετική με εξάχνωση των μολυσμένων κυττάρων. Το πρόβλημα με την συντηρητική παρακολούθηση είναι ότι ο ιός μεταδίδεται.
Εάν τώρα συμβεί σε εσάς το τεστ Παπανικολάου ή το thin prep να δείξουν ότι έχετε τραχηλίτιδα από HPV τότε απευθύνεστε στον Γυναικολόγο σας για κολποσκοπικό έλεγχο. Το σωστό είναι να ενημερωθεί και ο σύντροφος σας ώστε και οι δύο μαζί να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα με ψυχραιμία. Σε πολλά ζευγάρια βλέπουμε να τίθεται η σχέση τους σε δοκιμασία. Υπάρχει καχυποψία για το ποιος κόλλησε ποιόν, αν υπήρχε τρίτο άτομο, πότε ακριβώς κόλλησαν και άλλα πολλά.
Ο ιός HPV μπορεί να ζει στα ανθρώπινα κύτταρα για χρόνια και μάλιστα χωρίς να προκαλεί βλάβες. Κατά συνέπεια είναι δύσκολο να απαντήσει κανείς στο ερώτημα «πότε κόλλησα». Δύσκολη είναι και η απάντηση στην ερώτηση «εγώ τον κόλλησα ή αυτός». Μην περιμένετε να πάρετε μία σαφή απάντηση σε αυτό.
Το αισιόδοξο μήνυμα στην υπόθεση αυτή είναι ότι ο ιός μπορεί να αντιμετωπιστεί. Χρειάζεται όμως υπομονή και επιμονή εκ μέρους σας. Χρειάζεται να ακολουθείτε τις οδηγίες που σας δίνει ο γιατρός σας χωρίς παρεκκλίσεις. Ο ιός εξαφανίζεται τελείως, το έχουμε δει να συμβαίνει όταν ένα τεστ DNA από θετικό γίνεται αρνητικό μετά από καιρό. Πιο ιδανικές βέβαια είναι οι συνθήκες για να εξαφανιστεί ο ιός όταν:
Δεν υπάρχει ερωτικός σύντροφος την χρονική στιγμή
ή
Όταν ένα ζευγάρι μένει μαζί και το ξεπερνάει μαζί.
Εάν εμπλακούν στην θεραπεία νέοι σύντροφοι όπως καταλαβαίνετε ο κύκλος της μετάδοσης συνεχίζεται και νέα περιστατικά με μόλυνση από HPV εμφανίζονται χωρίς να σταματάει ποτέ ο κύκλος μετάδοσης. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο στις H.Π.Α. θεωρείται ότι το 75% των γυναικών έχει έρθει σε επαφή με τον ιό και ένα μεγάλο ποσοστό αυτών θα εμφανίσει κάποια στιγμή βλάβες ενώ ένα μικρότερο ποσοστό θα εμφανίσει καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Η κολποσκόπηση είναι μία διαδικασία λεπτομερούς ελέγχου των έξω γεννητικών οργάνων, του κόλπου και του τραχήλου της μήτρας. Πραγματοποιείται με βιντεοκολποσκόπιο το οποίο αποτελεί την τελευταία λέξη της Ιατρικής Βιοτεχνολογίας στην μελέτη βλαβών των γυναικείων γεννητικών οργάνων.
Η κολποσκόπηση πραγματοποιείται όταν:
To τεστ Παπανικολάου ή το thin prep ανιχνεύει κύτταρα ανώμαλης μορφής.
Όταν υπάρχει βλάβη στον τράχηλο ορατή από τον Γυναικολόγο κατά την διάρκεια της εξέτασης.
Όταν υπάρχουν κονδυλώματα στα έξω γεννητικά όργανα ή στο δέρμα γειτονικών περιοχών.
Όταν το DNA test είναι θετικό.
Όταν ο σύντροφος αναφέρει μόλυνση από ιό HPV στο παρελθόν.
Το βιντεοκολποσκόπιο αποτελείται από την μονάδα λήψης εικόνας σε διάφορες μεγεθύνσεις. Η εικόνα μεταφέρεται σε υπολογιστή όπου αποθηκεύεται και αναλύεται καρέ καρέ ενώ ταυτόχρονα σημειώνονται τα σημεία τα οποία είναι ύποπτα για βλάβη. Με αυτό τον τρόπο έχουμε την δυνατότητα να αρχειοθετούμε τις εικόνες μίας ασθενούς, να τις ανακαλούμε από τον υπολογιστή σε κάθε επίσκεψη και να δίνουμε ολοκληρωμένη έκθεση κολποσκόπησης με τα συμπεράσματα και τις περαιτέρω συστάσεις.
H κολποσκόπηση είναι μία ανώδυνη διαδικασία η οποία πραγματοποιείται στο Ιατρείο και η ασθενής επιστρέφει στο σπίτι της με σύσταση να αποφύγει τις επαφές για ένα διάστημα. Με την χρήση ειδικών αντιδραστηρίων εντοπίζουμε τις ύποπτες περιοχές στον τράχηλο της μήτρας. Τα αντιδραστήρια αυτά έχουν την ιδιότητα να συμπεριφέρονται διαφορετικά στα υγιή και διαφορετικά στα μολυσμένα κύτταρα. Η μεγέθυνση της εικόνας που μας παρέχει το βιντεοκολποσκόπιο μας βοηθά να κατευθυνόμαστε με εξαιρετική ακρίβεια στις ύποπτες περιοχές. Παράλληλα αποθηκεύουμε τις εικόνες της εξέτασης ώστε να τις έχουμε στην διάθεσή μας όποτε η ασθενής θελήσει να λάβει περισσότερες πληροφορίες ή να λύσει κάποιες απορίες που δημιουργήθηκαν στην πορεία.
Οι εικόνες αυτές μας χρησιμεύουν στην μελλοντική παρακολούθηση του περιστατικού ώστε να καθορίσουμε τον βαθμό επιτυχίας της θεραπείας που ακολουθήσαμε. Από τις ύποπτες περιοχές λαμβάνουμε μικρά τεμαχίδια κυττάρων, μικρότερα του χιλιοστού. Η διαδικασία είναι ανώδυνη έως λίγο ενοχλητική. Δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα στην ασθενή ούτε παραβλάπτεται ο τράχηλος της μήτρας. Η περιοχή αναγεννάτε ταχύτατα. Τα ιστοτεμαχίδια τα οποία λαμβάνουμε κατά την διάρκεια της κολποσκόπησης θα σταλούν στον Παθολογοανατόμο ο οποίος αφού μελετήσει τους ιστούς θα μας δώσει μία σαφή απάντηση:
Α) Για το είδος της βλάβης, Β) Για το βάθος διείσδυσης της βλάβης.
Βάσει του αποτελέσματος αυτού θα καθοριστούν οι περαιτέρω κινήσεις μας για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Το βάθος στο οποίο φτάνει η βλάβη περιγράφεται από τα στάδια CIN 1, CIN 2 και CIN 3. Είναι κατανοητό ότι όσο πιο μικρός είναι ο αριθμός δίπλα στα γράμματα τόσο μικρότερο είναι το βάθος στο οποίο επεκτείνεται η βλάβη στον τράχηλο της μήτρας άρα και πιο περιορισμένη θα είναι η παρέμβαση του Γυναικολόγου στην περίπτωση αυτή.
Κάθε γυναίκα η οποία υποβάλετε σε κολποσκοπικό έλεγχο παραλαμβάνει με το πέρας της εξέτασης έκθεση με λεπτομερή περιγραφή των ευρημάτων. Η εύρεση περιοχών ύποπτων δεν σημαίνει απαραίτητα και άμεση διάγνωση. Ανάλογη εικόνα με την βλάβη από HPV προκαλεί και η χρόνια τραχηλίτιδα. Έτσι λοιπόν με την κολποσκόπηση έχουμε ενδείξεις αλλά όχι αποδείξεις για την παρουσία του ιού.
Η απόδειξη θα έρθει με την έκθεση του Παθολογοανατόμου ο οποίος μελετώντας τα κύτταρα θα εντοπίσει ή όχι εικόνα που ταιριάζει με HPV λοίμωξη και θα καθορίσει το βάθος της βλάβης. Στην συνέχεια και εφόσον υπάρχουν βλάβες από ιούς HPV θα πραγματοποιηθεί η εξέταση που ονομάζεται in situ υβριδισμός για τον καθορισμό του υπεύθυνου τύπου του ιού. Η διάγνωση θα καθορίσει και το είδος της αντιμετώπισης.