Ο Μίκης Θεοδωράκης, οι λέξεις πολλές φορές δεν φτάνουν για να αποτυπώσουν ένα τέτοιου βεληνεκούς μουσικοσυνθέτη. Είναι αυτός που μελοποίησε στίχους από Έλληνες αλλά και ξένους βραβευμένους ποιητές όπως, Γιώργο Σεφέρη, Οδυσσέα Ελύτη, Γιάννη Ρίτσο, Πάμπλο Γκαρσία κ.α Έχει πλούσια μουσική παιδεία αφού έχει ασχοληθεί με όλα τα είδη μουσικής, δίνοντας στην Ελλάδα πολιτιστικό κύρος παγκοσμίως. Έχει γράψει το πασίγνωστο διεθνώς, συρτάκι για την ταινία “Ζορμπάς” το 1964. Έχει συνθέσεις που τις έχουν ερμηνεύσει τραγουδιστές όπως, Beatles, Shirley Bassey, Edith Piaf και από Έλληνες, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Μαρία Φαραντούρη. Οι φίλοι του πολλοί και καλοί, δίπλα του στις δύσκολες στιγμές, Μάνος Χατζιδάκις, Μελίνα Μερκούρη κ.α

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Μίκης Θεοδωράκης γεννήθηκε στις 29 Ιουλίου 1925 στη Χίο από πατέρα Κριτικό και μητέρα Μικρασιάτισσα. Έφυγε από τη ζωή στις 2 Σεπτεμβρίου του 2021. Τα παιδικά του χρόνια ταξίδεψε σε πολλές πόλεις λόγου μεταθέσεων του πατέρας του (δημόσιος υπάλληλος). Στα δεκαεφτά του χρόνια έδωσε την πρώτη του συναυλία παρουσιάζοντας το έργο “Κασσιανή” ενώ συμμετέχει σε πορείες κατά των κατακτητών το 1940. 

Αμέσως φαίνεται πως ο Θεοδωράκης είναι ένα ανήσυχο πνεύμα έχοντας προοδευτικές ιδέες για τις οποίες θα πολεμούσε και θα αγωνίζονταν τα επόμενα χρόνια. Όμως οι εποχές τότε ήταν δύσκολες, συλλαμβάνεται από τους Ιταλούς και βασανίζεται ενώ αργότερα στο εμφύλιο εξορίζεται για αρχή στην Ικαρία και αργότερα στη Μακρόνησο.

Η Μουσική πορεία του Μίκη Θεοδωράκη

Η δεκαετία του ’50 ο Μίκης Θεοδωράκης μετακομίζει στο Παρίσι οπού του δίνεται η ευκαιρία να εμπλουτίσει τις μουσικές του γνώσεις αλλά και να δημιουργήσει. Έτσι εμφανίζεται σε πολλές πόλεις της Ευρώπης παρουσιάζοντας τα πρώτα του έργα αποσπώντας θετικές γνώμες αλλά και βραβεία. Η Ευρώπη πλέον γνωρίζει τις ικανότητες του. Ήταν μια δεκαετία σταθμός για τον ίδιο αφού σε όλα τα επίπεδα από τη προσωπική του ζωή αλλά και την επαγγελματική του καταξίωση.

Ο Μίκης Θεοδωράκης τη δεκαετία του ’60 επιστρέφει στην Ελλάδα, το πρώτο έργο που συνθέτει είναι ο “Επιτάφιος”. Με αυτή τη σύνθεση δείχνει και το δρόμο που θα ακολουθήσει, ότι θα μελοποίηση μεγάλους Έλληνες ποιητές παντρεύοντας την ποίηση με την σύγχρονη λαϊκή μουσική. Συνεχίζει με ένα μεγάλο έργο το “Άξιον Εστί” του Οδυσσέα Ελύτη που το παρουσιάζει το 1964. Η Ελλάδα είναι πλέον από τις χώρες εκείνες που εξαιτίας του δίνεται η ευκαιρία στους κατοίκους να γνωρίσουν την ποίηση μέσα από τη λαϊκή μουσική.

Το 1967 η χούντα είναι γεγονός, κάτι που αναγκάζει το Θεοδωράκη άμεσα στην αντίθεσή του προς το καθεστώς και φυσικά την αντίδρασή του. Αυτό όμως τον οδηγεί στη σύλληψή του, τη φυλάκισή του, την εξορία του, και τέλος στην απομόνωσή του στο στρατόπεδο του Ωρωπού όπου και αρχίζουν και τα πρώτα προβλήματα υγείας. Τότε ήταν που ξεσηκώνονται μεγάλα ονόματα του ευρωπαϊκού καλλιτεχνικού στερεώματος αλλά και Έλληνες του εξωτερικού. Έτσι 3 χρόνια μετά απελευθερώνεται και ταξιδεύει για το Παρίσι συνεχίζοντας τον αγώνα κατά της χούντας από εκεί.

Μετά την διδακτορία

Η δεκαετία του ’70 και κυρίως μετά την εδραίωση της δημοκρατίας ο Θεοδωράκης επιστρέφει στην Ελλάδα όπου συνεχίζει να γράφει μουσική. Οι συναυλίες έρχονται η μια μετά την άλλη όπου κυρίως με τη Μαρία Φαραντούρη και Γρηγόρη Μπιθικώτση παρουσιάζουν σπουδαία έργα είτε στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό. Το 1976 ιδρύει το κίνημα “Πολιτισμός και Ειρήνη” όπου του δίνεται η ευκαιρία να δίνει διαλέξεις και παράλληλα αρχίζει να δίνει αγώνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε άλλες χώρες.

Στις επόμενες δεκαετίες μας παρουσιάζει μεγάλα και σημαντικά έργα αλλά και όπερες όπως: Ηλέκτρα το 1995 και Αντιγόνη το 1999. Ενώ ταυτόχρονα διακρίνεται πλέον καθαρά μέσα από τη δραστηριότητα του παίρνοντας θέση για όλα όσα συμβαίνουν. Από το πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία στο Αφγανιστάν και Ιράκ με αποκορύφωμα τη παρουσίαση ενός ακόμα έργου αφιερωμένο στη Ειρήνη, η όπερα του “Λυσιστράτη” το 2002.

Άλλες σημαντικές δραστηριότητες του Μίκη Θεοδωράκη

• Το 1953 παντρεύεται τη Μυρτώ Ατίνογλου, όπου αποκτά μαζί της 2 παιδιά.
• Συναυλίες συνεντεύξεις και συναντήσεις με αρχηγούς κρατών για την επαναφορά της δημοκρατίας στην Ελλάδα.
• Από το 1972 και για πολλά χρόνια έπαιξε τον άτυπο πρεσβευτή μεταξύ του Ισραήλ και του παλαιστίνιου ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ στη προσπάθεια για ειρήνη.
• Η ενασχόλησή του με τα πολιτικά δρώμενα της Ελλάδας συμμετέχοντας άλλοτε ως υποψήφιος βουλευτής και άλλοτε αναλαμβάνοντας υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου. Αλλά και δημιουργώντας κινήματα κατά καιρούς υπέρ της Ειρήνης, των ανθρώπινων δικαιωμάτων του πολιτισμού κ.α
• Το 1993 αναλαμβάνει για μια χρονιά τα καθήκοντα του Γενικού διευθυντή των μουσικών συνόλων της ΕΡΤ οπού και παραιτείται.
• Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει γράψει και βιβλία που κάποια έχουν μεταφραστεί και σε άλλες γλώσσες όπως: Η Ανατομία της μουσικής, του Μάνου Χατζιδάκι εγκώμιόν.
• Κάποια από τα σημαντικότερα έργα του: Επιτάφιος, επιφάνεια, “Πολιτεία Ά”, “΄Β”, “΄Γ”, “΄Δ’, “Κύκλος Φαραντούρη”, “Ρωμιοσύνη”, “Θαλασσινά φεγγάρια”, “Άξιον Εστι” κ.α

Ενδεικτικά Σημαντικές στιγμές

• Υποψήφιος για τα βραβείο Grammy το 1966 για το μουσικό θέμα της ταινίας “Ζορμπάς” (Το συρτάκι), και το 1975 για το μουσικό θέμα της ταινίας “Serpico”.
• Βραβείο Ειρήνης Λένιν το 1983 (βραβείο για την ενίσχυση, ειρήνη και συνεργασία των λαών που δίνονταν κάθε χρόνο από την Σοβιετική κυβέρνηση).
• Το 2000 προτάθηκε για το Νόμπελ Ειρήνης.
• Το 1990 δίνει 36 συναυλίες σε Ευρωπαϊκές χώρες υπό την Αιγίδα της Διεθνούς Αμνηστίας. Συναυλίες κατά του αναλφαβητισμού, των ναρκωτικών κ.α

Επίλογος

Ο Μίκης Θεοδωράκης, ένας από τους πιο δημοφιλούς και σημαντικότερους διεθνώς καλλιτέχνες που έχει γράψει και έχει ασχοληθεί με τα περισσότερα είδη μουσικής. Μερικά από αυτά, όπερες, μπαλέτα, συμφωνική μουσική, χορωδιακή εκκλησιαστική μουσική, μουσική για αρχαίο δράμα και θέατρο. Επίσης μουσική για κινηματογράφο, έντεχνο λαϊκό τραγούδι και λαϊκό ορατόρια κ.α Κλείνοντας έχει γράψει μέχρι στιγμής πάνω από χίλια τραγούδια.

Βίντεο Μίκης Θεοδωράκης

Σημείωση: Το άρθρο, αφιέρωμα για τον Μίκη Θεοδωράκη, θα ανανεώνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα ανάλογα με την εισροή πληροφοριών και ειδήσεων από όσο το δυνατόν αξιόπιστων πηγών που θα αφορούν το συγκεκριμένο καλλιτέχνη!!! Επίσης, ακόμα περισσότερα αλλά και τα τελευταία νέα αυτού του μεγάλου συνθέτη από την ιστοσελίδα: http://www.mikistheodorakis.gr/el