Όλο και συχνότερα ακούμε τον όρο “bullying” και όχι αδίκως καθώς τα τελευταία χρόνια παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στην Ελλάδα. Όμως λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν ακριβώς τί είναι και πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στην ενήλικη ζωή κάθε παιδιού.
Bullying λοιπόν, στα ελληνικά αποδίδεται με τον όρο σχολικός εκφοβισμός – θυματοποίηση είναι η πραγμάτωση σκόπιμων, επαναλλαμβανόμενων βλαβερών ενεργειών από ένα παιδί (θύτη) ενάντια σε ένα άλλο παιδί, πιο αδύναμο σωματικά ή ψυχικά. (Θύμα). Μπορεί να είναι χτυπήματα, σπρωξίματα, κοροϊδία για τη θρησκεία, την εθνικότητα, την αναπηρία κτλ, απειλές και κλοπές, κοινωνικός αποκλεισμός μέχρι και σεξουαλική παρενόχληση.
Τι βλέπουμε καθημερινά στα σχολεία
Ως εκπαιδευτικός παρατηρώ να συμβαίνουν σχεδόν καθημερινά τέτοια περιστατικά στα σχολεία κάτι που δεν μου επιτρέπεται να μένω απλός παρατηρητής και να τα βλέπω απλώς να εξελίσσονται. Μαθητές που βγάζουν παρατσούκλια και κοροϊδεύουν συμμαθητές τους για την εξωτερική τους εμφάνιση ή κάποιο άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους (π.χ. την προφορά).
Μαθητές που επιβάλλουν τους δικούς τους κανόνες σε μικρότερης τάξης μαθητές. Άλλοι που συστηματικά εκφοβίζουν και απειλούν…
Πέρα από την προσοχή που σίγουρα χρειάζεται να δώσουμε στα παιδιά που δέχονται την οποιαδήποτε μορφή βίας, πρέπει αδιαμφισβήτητα να εστιάσουμε και σε αυτούς που ασκούν τη βία. Μπορεί να φαίνονται «δυνατοί», χρειαζόνται όμως τη βοήθεια και την καθοδήγησή μας όσο και τα θύματα.
Συχνά έρχονται γονείς και με ρωτούν με εμφανή ανησυχία γιατί είναι χαμηλές οι επιδόσεις του παιδιού τους στο σχολείο ή γιατί είναι τόσο εχθρικά και αντιδραστικά απέναντί τους.
Λόγοι που οδηγούν ένα παιδί να ασκήσει βία
Οι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν ένα παιδί να ασκήσει βία ποικίλλουν. Ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί αποτέλεσμα μίμησης συμπεριφορών πού ενυπάρχουν στην κοινωνία.
Σημαντικό ρόλο παίζει η τηλεόραση, οι ταινίες και τα βιντεοπαιχνίδια που προβάλλουν τη βία και φυσικά το οικογενειακό περιβάλλον. Ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, συναισθηματική παραμέληση, κακοποίηση, έλλειψη ορίων όπως και λανθασμένα πρότυπα από τους γονείς οδηγούν σε παραβατικές συμπεριφορές των παιδιών.
Η παραβατική συμπεριφορά του παιδιού σε μικρή ηλικία είναι προπομπός για παραβατική συμπεριφορά και στην ενήλικη ζωή του με δυσκολίες στην κοινωνικοποίησή του, τις εργασιακές του σχέσεις, εμπλοκή με τον Νόμο, χρήση εθιστικών ουσιών (ναρκωτικά, αλκοόλ), κακοποίηση συντρόφου και παιδιών.
Τι απλό μπορούμε να κάνουμε
Επομένως, καλό είναι οι γονείς να είναι κοντά στα παιδιά τους και να αναπτύξουν μαζί τους μία σχέση εμπιστοσύνης. Είναι σημαντικό να προσεγγίσουν το παιδί τους και να εκμαιεύσουν με υπομονή τη δική του “αλήθεια”, αποφεύγοντας τον καταλογισμό ευθυνών.
Είναι σημαντικό να γίνουν οι ίδιοι πρότυπο συμπεριφόρας, να εξηγήσουν ότι όλοι έχουν δικαίωμα στη διαφορετικότητα, να του μιλήσουν για την ενσυναίσθηση και για τον σχολικό εκφοβισμό. Να εμπλακούν στις δραστηριότητες του σχολείου και να έχουν τακτή επικοινωνία με τους καθηγητές.
Με λίγα λόγια… όλα ξεκινούν με το να είμαστε κοντά στα παιδιά μας.