Να μα ‘στε εδώ λοιπόν, με ένα ακόμα μνημόνιο, να αποτελεί πλέον νόμο του κράτους. Οι κυβερνώντες για μια ακόμα φορά βρέθηκαν στην δυσάρεστη θέση να μας ενημερώσουν με δάκρυα στα μάτια (όπως του κροκόδειλου), πως μας δολοφονούν αργά και βασανιστικά αλλά το κάνουν αποκλειστικά για το καλό μας. Η έκφραση “ΟΧΙ ΑΛΛΟ ΣΩΣΙΜΟ” νομίζω ακούγεται σε κάθε ελληνικό σπίτι. Προϊόν αυτού του μνημονίου – όπως και των προηγουμένων – πρόκειται να αποτελέσει η γενικευμένη ανεργία που θα πάρει εκρηκτικές διαστάσεις.
Αναμφίβολα η ανεργία αποτελεί την μεγαλύτερη μάστιγα, την μεγαλύτερη πληγή για κάθε κοινωνία και για κάθε κράτος. Στην χώρα μας το πρόβλημα της ανεργίας οξύνθηκε με δραματικό τρόπο κατά την διάρκεια της Παγκόσμιας Οικονομικής Κρίσης από το 2008 έως σήμερα. Στον παρόν άρθρο θα αποφύγουμε να κάνουμε μια οικονομικόπολιτική συζήτηση για τους λόγους (αν και ορατοί είναι και ονοματεπώνυμο έχουν) που παράγουν την ανεργία τόσο παγκοσμίως όσο και στην χώρα μας,.
Δεν θα ήμασταν υπερβολικοί αν θεωρούσαμε την γενικευμένη ανεργία σαν μια μορφή ακραίας βίας. Αλλά πρώτα απ’ όλα, ας δούμε τι είναι η ανεργία. Η ανεργία είναι έλλειψη θέσεων εργασίας σε μια κοινωνία, με αποτέλεσμα την αδυναμία των μελών της να βρουν μια εργασία αν και το επιθυμούν και τις ικανότητες έχουν. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα αφενός την μη εξασφάλιση των απαραίτητων μέσων για βιοπορισμό αλλά και μια πλειάδα αρνητικών επιπτώσεων στην ψυχική υγεία του ατόμου.
Πρώτα και κύρια η έλλειψη αυτοεκτίμησης μιας και ο άνεργος κατηγορεί τον εαυτό του ότι αυτός ευθύνεται προσωπικά για αυτήν την κατάσταση. Έτσι γεμίζει ενοχές, νιώθει ντροπή, χάνει την αυτοπεποίθησή του και σταδιακά χάνει την κοινωνικότητα του μιας και θεωρεί τον εαυτό του άχρηστο και ανίκανο για το οτιδήποτε. Νομίζω αυτή είναι η πορεία που ακολουθεί ο κάθε άνθρωπος που έρχεται αντιμέτωπος με την ανεργία. Πολλές φορές μάλιστα η κατάσταση επιδεινώνεται και το άτομο οδηγείται σε ακόμα πιο δυσάρεστες καταστάσεις. Αλλά καλλίτερα ας μην προχωρήσουμε παρακάτω στην περιγραφή αυτών των καταστάσεων.
Αξίζει εδώ να αναφέρουμε, ότι σε μια αντίστοιχη οικονομική κρίση με την σημερινή με εξίσου υψηλά επίπεδα ανεργίας, στην Κρίση του 1929, παρατηρήθηκε το εξής κωμικοτραγικό φαινόμενο. Πολλοί άνθρωποι στην Αμερική, οι οποίοι απολύθηκαν και έχασαν την δουλεία τους, υπό το βάρος των ενοχών και όλη της ψυχολογικής κατάστασης που περιγράψαμε παραπάνω, κάθε πρωί ξεκινούσαν από το σπίτι τους, με τα ρούχα της δουλείας τους, προσποιούμενοι ότι έχουν δουλειά και πήγαιναν για το καθημερινό μεροκάματο.
Φυσικά δεν υπήρχε καμία δουλειά και κανένα μεροκάματο και τριγυρνούσαν άσκοπα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας επιστρέφοντας αργά το απόγευμα από την δήθεν δουλεία τους. Όσο αστείο και αν ακούγεται αυτό είναι μια πολύ σκληρή πραγματικότητα. Σε κάθε περίπτωση πάντως γίνεται αντιληπτό ότι η ανεργία στερεί σε κάθε άνθρωπο και ιδιαίτερα στους νέους το θεμελιώδες δικαίωμα στην ζωή. Γι’ αυτό μιλήσαμε για μια ακραία βία που ασκείται σε μια κοινωνία. Στις μέρες μας όλα τα παραπάνω είναι λίγο έως πολύ γνωστά σε όλους μας, μιας και αποτελούν πλέον την θλιβερή καθημερινότητα μέσα στην οποία είμαστε αναγκασμένοι να ζούμε αλλά και να ονειρευόμαστε. Τα συζητάμε κάθε μέρα στις παρέες, στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο, παντού. Και εδώ ακριβώς είναι το κλειδί.
Επειδή η ανεργία φλερτάρει με την κατάθλιψη και επιδρά συντριπτικά στον ψυχισμό των νέων, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση πατήσουμε την μπανανόφλουδα και να πέσουμε στην παγίδα που μας έχουν στήσει. “Το κόλπο είναι στημένο και στα μέτρα τους” για να θυμηθούμε ένα πιο παλιό αλλά πάντα επίκαιρο τραγούδι. Οι άνεργοι δεν ευθύνονται σε καμία περίπτωση οι ίδιοι για το πρόβλημά τους, θα μπορούσε ο καθένας να είναι στη θέση τους. Ο κίνδυνος να στραφούμε προς την αυτοενοχοποίηση, το μίσος και τον κοινωνικό κανιβαλισμό είναι πολύ μεγάλος και πρέπει να τον αποφύγουμε πάση θυσία αν θέλουμε να κάνουμε όνειρα και σχέδια για το μέλλον, αν σε τελική ανάλυση θέλουμε να ζήσουμε. Και είμαι σίγουρος ότι καθένας από εμάς θέλει να ζήσει και να ζήσει όσο το δυνατόν καλύτερα, πραγματοποιώντας όλα του τα όνειρα.
Ας πάψουμε επιτέλους να εξωραΐζουμε την πραγματικότητα και ας την δούμε κατάματα όσο σκληρή και αν είναι αυτή, δίνοντας τις κατάλληλες απαντήσεις. Δεν πρέπει να συμβιβαστούμε με την ήττας μας. Πρέπει να παλέψει ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί.