Ο Θανάσης Βέγγος, “Καλέ μου άνθρωπε!!!!” Από τις πιο γνωστές ατάκες του ελληνικού κινηματογράφου… Πίσω από την φράση αυτή… ο σύγχρονος καραγκιόζης, όπως δήλωσε κατά το παρελθόν ο Ευγένιος Σπαθάρης, ο Θανάσης Βέγγος… Ένας άνθρωπος, ένας καλός άνθρωπος, ο καλός μας ο άνθρωπος… Όλοι μας τον γνωρίζουμε ως ηθοποιό μέσα από τις ταινίες του, αλλά ο Θανάσης Βέγγος είναι κάτι πέρα από ηθοποιός (είναι άνθρωπος…)! Σε περισσότερες από εκατό είκοσι (120) ταινίες έχει εμφανιστεί, από τις οποίες περίπου πενήντα (50) είχε πρωταγωνιστικό ρόλο και σε αρκετές από αυτές τις έχει σκηνοθετήσει ο ίδιος.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή
Ο Θανάσης Βέγγος γεννήθηκε στις 29 Μαΐου του 1927, στο Νέο Φάληρο του Πειραιά, από τον Βασίλη και την Ευδοκία και ήταν ο μοναχογιός. Ευτύχησε ο πατέρας του να είναι δημόσιος υπάλληλος στην εταιρία ηλεκτρισμού μέχρι μετά τον πόλεμο, όπου απολύθηκε λόγο πολιτικών φρονημάτων. Το αποτέλεσμα ήταν η οικογένειά του να βρίσκεται σε δύσκολη οικονομική θέση. Αυτό ανάγκασε το Θανάση Βέγγο να βγει στον αγώνα για το μεροκάματο κάνοντας του κόσμου τις δουλειές.
Στα χρόνια της μαύρης σελίδας για την Ελλάδα (εμφύλιος πόλεμος) ο Βέγγος συνελήφθη και εξορίστηκε στη Μακρόνησο τα χρόνια 1948 – 1950. Εκεί γνώρισε τον εξευτελισμό, έμαθε να κάνει υπομονή και το σημαντικότερο υιοθέτησε την αξιοπρέπεια ως στάση ζωής. Εκεί γνώρισε τον γνωστό Έλληνα σκηνοθέτη, Νίκο Κούνδουρο (Δεν είχε την φήμη που απόκτησε στη συνέχεια).
Έτσι το 1954 ο Κούνδουρος τον πήρε κοντά του για να τον βοηθήσει κυρίως στα πλατό των ταινιών κάνοντας τον κομπάρσο αλλά και παίρνοντας μικρούς ρόλους. Το 1954 ήταν η χρονιά που εμφανίστηκε με μικρό ρόλο για πρώτη φορά σε ταινία (Μαγική Πόλις) και συνέχισε με κάποιες ταινίες όπως “Η Μανταλένα”, “Η Συννεφιασμένη Κυριακή”, “Ο Δράκος” κ.α. πάντα σε μικρούς ρόλους.
Το 1959 πήρε άδεια εξασκήσεως του επαγγέλματος του ηθοποιού, όχι από σχολή, αλλά από επιτροπή που τον έκρινε ως εξαιρετικό ταλέντο. Την ίδια χρονιά εμφανίζεται στην θεατρική παράσταση “Ομόνοια πλατς πλουτς” μαζί με τον Γιάννη Γκιωνάκη και τον Νίκο Ρίζο. Το 1960 ο Θανάσης Βέγγος παίρνει τον πρώτο του μεγάλο ρόλο δίπλα στον μεγάλο Νίκο Σταυρίδη στην ταινία “Οι δοσατζήδες”.
Ο Θανάσης Βέγγος και οι ταινίες που αγαπήθηκαν
Η συνέχεια λίγο γνωστή σε όλους. Πολλές ταινίες που αγαπήθηκαν από τους Έλληνες και ειδικότερα ο Βέγγος, αυτός ο υπερκινητικός τύπος που δίνει άφθονο γέλιο με τις ατάκες του και τον αυτοσχεδιασμό του. Να σημειώσουμε πως το 1964 ο Θανάσης Βέγγος δημιουργεί την δική του εταιρία με την ονομασία ΘΒ – Ταινίες Γέλιου, όπου σχεδόν για πέντε χρόνια μαζί με τον Ερρίκο Θαλασσινό και Πάνο Γλυκοφρύδι, γυρίζουν ίσως, όπως έχει πει ο ίδιος, τις καλύτερες ταινίες του. Φυσικά τις περισσότερες σκηνοθετεί ο ίδιος, παρόλα αυτά η εταιρία το 1969 κλείνει λόγω οικονομικών προβλημάτων.
Ο Θανάσης Βέγγος όμως και αφού συνέρχεται από την οικονομική καταστροφή της εταιρίας του, συνεχίζει ακάθεκτος και μέσα στην δεκαετία του ’70 και ’80 χαρίζοντάς μας μαζί με τον σκηνοθέτη Ντίνο Κατσουρίδη και άλλες ταινίες και άφθονο γέλιο. Την επόμενη δεκαετία ο Θανάσης Βέγγος αλλάζει φιλοσοφία στις ταινίες του και γίνεται… φαίνεται και από τους τίτλους των ταινιών (Ήσυχες μέρες του Αυγούστου (1991), Το βλέμμα του Οδυσσέα (1995), όλα είναι δρόμος (1998), Ψυχή βαθειά (2009) κ.α.)
Ο Θανάσης Βέγγος και η τηλεόραση
Ένας τέτοιος ηθοποιός δεν θα μπορούσε να λείπει και από την τηλεόραση. Εάν εξαιρέσουμε το πρώτο σήριαλ θα δούμε στη συνέχεια έναν διαφορετικό Θανάση, όπου κυριαρχεί το συναίσθημα της αγάπης, πιο σοφός, εκμεταλλευόμενος ίσως και την ηλικία του, κάθε φράση του, κάθε πρόταση του και δίδαγμα…
Η αρχή έγινε το 1990 στη σειρά “Αστυνόμος Θανάσης Παπαθανάσης”, αλλά μάλλον δεν ενθουσιάστηκε, καθώς τον ξαναείδαμε το 2003 σε πιο κοινωνικά σήριαλ που είχαν να δώσουν κάποιο μήνυμα όπως: “Έρωτας, όπως έρημος” (ΝΕΤ – 2003), “Περι ανέμων και υδάτων” (Mega – 2003), “Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου” (ΑΝΤ1 – 2006), “Βεγγαλικά” (ΕΡΤ) και “Η Θεσσαλονίκη της νοσταλγία μας” μαζί με την Κάτια Δανδουλάκη (ΕΡΤ3 – 2009).
Οι μεγάλοι σταθμοί που άλλαξαν τη ζωή του Θανάση Βέγγου
- Η γνωριμία με τον Κούνδουρου στη Μακρόνησο όταν ήταν εξόριστοι και οι δύο, του άνοιξε ίσως το δρόμο προς τον κινηματογράφο.
- Ο γάμος του με την Ασημίνα Βέγγου έγινε το 1956 όταν γυρίζονταν η ταινία (ο δράκος) και είχε πάντα δίπλα του έναν άνθρωπο στα δύσκολα επόμενα χρόνια.
- Η πρώτη ταινία που έπαιξε το εαυτό του (υποδύεται τον πωλητή λεμονιών) και καθιερώθηκε σε όλες όσες ακολούθησαν, το όνομά του – Θανάσης – ήταν (η μαγική πόλις 1954).
- Η ταινία όπου καθιέρωσε τη σφαλιάρα, κάτι το οποίο τον ακολούθησε επίσης, η πρώτη σφαλιάρα στην ταινία (ο δράκος, 1956).
- Ο Θανάσης, ένα άλλο πρόσωπο τη δεκαετία 2000 – 2010, τέλος οι κωμωδίες και το ύφος πλέον πιο κοινωνικό, προσπαθεί πάντα να μιλάει μέσα από ταινίες και τα σήριαλ.
- Στιγμές βράβευσης, σε κάθε βράβευσή του πρωταγωνιστεί η συγκίνηση όλων και το παρατεταμένο χειροκρότημα των παρευρισκόμενων, στιγμές ανθρωπιάς όταν έπαιρνε το λόγο και με δύο λέξεις ή μια κίνηση του ευχαριστούσε…
Τα βραβεία του Θανάση Βέγγου
Είναι φυσιολογικό ο Θανάσης Βέγγος, ηθοποιός μιας σπουδαίας κινηματογραφικής γενιάς, να πάρει βραβεία και εάν υπήρχαν και άλλα θα τα έπαιρνε και αυτά. Το σημαντικότερο όμως βραβείο, όπως έχει πει κάποια στιγμή, είναι η αγάπη του κόσμου.
Κάποια βραβεία είναι: 1971 – Α΄ Ανδρικός ρόλος στην ταινία “Τι έκανες στο πόλεμο Θανάση” από το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. 1991 – Κρατικό βραβείο, για την ερμηνεία του στην ταινία “Ήσυχες μέρες του Αυγούστου” βραβείο Ανδρικού ρόλου. 1993 – Ειδικό βραβείο για το σύνολο των ταινιών και του έργο του από το φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Το ίδιο βραβείο και στα πρόσωπα 2008.
Ο Επίλογος
Αυτός είναι ο Θανάσης Βέγγος… και αλλά τόσα…. Ένας λαϊκός άνθρωπος… Η ενσάρκωση του καραγκιόζη Έλληνα… Ένας καλός άνθρωπος… Το παιδί για όλες τις δουλείες… έτσι όπως τον ερμήνευσε στις ταινίες του ο άνεργος, ο εργατικός, ο πολυμήχανος, ο τίμιος… κ.α. Ο Άνθρωπος που κάνει τα πάντα και φέρνει τα πάνω κάτω για να επιβιώσει, για να μην πεινάσει, έτσι όπως θα έπρεπε να είναι ο σημερινός Έλληνας…
Σημείωση: Το άρθρο, αφιέρωμα για τον Θανάση Βέγγο, θα ανανεώνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα ανάλογα με την εισροή πληροφοριών και ειδήσεων από όσο το δυνατόν αξιόπιστων πηγών που θα αφορούν το συγκεκριμένο καλλιτέχνη!!!