Η Σοφία Αλεξανιάν μας μιλά για το πως γεννήθηκε η αγάπη της για την λογοτεχνία, το πότε θεωρεί πως ένας άνθρωπος είναι “πλούσιος” αλλά και “δυνατός”. Απαντά με ειλικρίνεια αν την έχει σημαδέψει κάτι στη ζωή της και αν την ακολουθεί έως και σήμερα. Μας αποκαλύπτει τα όνειρά της, αλλά και το μήνυμα που θέλει να στείλει μέσα από το βιβλίο της “Η ζωή αύριο, η ζωή χτες”. Κλείνοντας μας λέει την άποψή της για το μέλλον της υποκριτικής στην Ελλάδα και αν το βιβλίο μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στη καθημερινότητά μας. Τέλος στέλνει το δικό της μήνυμα προς τους αναγνώστες του Young People.gr Ενημερωθείτε για το που είναι η επόμενη παρουσίαση του βιβλίου της Σοφίας Αλεξανιάν.
Ποια είναι όμως η Σοφία Αλεξανιάν; Οι περισσότεροι την γνωρίζουμε μέσα από την παρουσία της στις τηλεοπτικές σειρές η “πολυκατοικία” και “Μάλιστα, σέφ!” Είναι απόφοιτη της Ανώτερης Σχολής Δραματικής Τέχνης Μαίρης Βογιατζή Τράγκα και του Τμήματος Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ένδυσης του ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας. Αρχικά εργάστηκε με αντικείμενο την ένδυση στην τηλεόραση και στο θέατρο. Το 2011 ολοκλήρωσε τα μαθήματα ανώτερης υποκριτικής τέχνης στο Θέατρο Τέχνης της Μόσχας. Έχει εμφανιστεί σε πολλές θεατρικές παραστάσεις, δίπλα σε μεγάλα ονόματα, σε τηλεοπτικές σειρές. Η Σοφία Αλεξανιάν γεννήθηκε στο Σουχούμι της Αμπχαζίας από μητέρα Αρμένισσα και πατέρα Έλληνα. Το 1995 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη γενέτειρά της και να καταφύγει στην Ελλάδα, όπου ζει και εργάζεται μέχρι σήμερα.
Διαβάστε τη συνέντευξη της Σοφίας Αλεξανιάν
Πως γεννήθηκε η αγάπη σας για την λογοτεχνία; Ποια ήταν τα λογοτεχνικά ερεθίσματά σας;
Αυτό συνέβη στη πρώτη δεκαετία της ζωής μου. Αυτήν που αποκαλούμε, η παιδική ηλικία. Άκουγα τα παραμύθια που αραιά μου διάβαζε η μητέρα μου και αποστηθίζοντας τις λέξεις ανακάλυπτα ένα ένα τα γράμματα πριν πάω στο σχολείο. Ίσως φταίει που δεν είχαμε παιχνίδια και ιδιωτικά κανάλια να παίζουν προγράμματα στη τηλεόραση όλη μέρα. Όμως η δική μου ικανοποίηση στα βιβλία ήταν να ακούσω την ψυχή κάποιον ανθρώπων.
Στη ζωή κανείς δεν εξέφραζε την ψυχή του, αλλά μόνο μια πραγματικότητα της κοινής λογικής που δεν ήταν και πάντα ευχάριστη. Τα βιβλία πάντα μιλούσαν και μιλούν στη ψυχή μου για κάποιο λόγο. Διαβάζοντας έχω τη δύναμη να πνίξω ότι με πονάει , να βυθιστώ σε έναν διαφορετικό κόσμο και να μεταφερθώ σε άλλο μέρος. Τα μεγαλύτερα όμως ερεθίσματα τα βρήκα στα βιβλία της ψυχολογίας και φιλοσοφίας μυστικισμού. Θεωρώ πως αυτά αποτελούν το Α και Ω ακόμα και της λογοτεχνίας.
Υπάρχει κάτι που σας έχει σημαδέψει τη ζωή; Σας ακολουθεί;
Ναι! Άχρηστες πεποιθήσεις που φύτεψε στο υποσυνείδητό μου η μάνα μου και ο κόσμος της παιδικής μου ηλικίας. Τύψεις που είμαι ζωντανή. Αίσθημα ενοχής για κάθε χαρούμενο γεγονός στη ζωή μου. Αυτά τα υπέροχα συναισθήματα με ακολουθούν σαν επίμονη παρέα που σε παρασέρνει στη καταστροφή! Τι με έχει σημαδέψει! Οι άνθρωποι που εγκατέλειψα κάποτε. Ίσως δεν έπρεπε να το είχα κάνει. Αυτή η απορία μου προκαλεί πάντα μια μελαγχολία.
Τι σημαίνουν για εσάς οι όροι: συναίσθημα και λογική και κατά πόσο επηρεάζουν τις επιλογές της ζωής σας;
Συναισθήματα, είναι όλα όσα με ελέγχουν και λογική όλα όσα μπορώ να ελέγξω εγώ. Ψυχή και νους. Η ζυγαριά μου ανάμεσα σε αυτά τα δύο, δεν ισορροπεί ποτέ. Γέρνει περισσότερο στα συναισθήματα. Όποτε ακολούθησα αυτά δυσκολεύτηκα πολύ αλλά το αποτέλεσμα ήταν σπουδαίο και μεγαλειώδες, όποτε ακολούθησα μόνο τη λογική ο δρόμος ήταν απαίσιος, αγκαθωτός και αποτέλεσμα το απόλυτο μηδέν. Η λογική έχει μια κακή συνήθεια, να ακούει τις τετριμμένες συμβουλές των άλλων, να ακολουθεί το χαραγμένο μονοπάτι των άλλων με εγγυημένο πονόσωμα. Ενώ η ψυχή ακολουθεί το δρόμο που η ίδια έχτισε για τον εαυτό της, αλλά έχει τη φήμη της ρομαντικής γυναίκας σε αντίθεση με τον άρχοντα νου!
Η έννοια του πλούτου για τον καθένα είναι διαφορετική. Εσείς πότε θεωρείτε ότι είναι ένας άνθρωπος πλούσιος;
Θεωρώ πως όλοι οι άνθρωποι είναι πλούσιοι, αλλά δεν το γνωρίζουν. Για κάποιο λόγο η φτώχεια είναι δυνατότερη του πλούτου. Πριν 3 χρόνια ξεκίνησα να γράφω ένα μανιφέστο σχετικά με την φτώχεια και τον πλούτο! Όλα είναι βγαλμένα από τον βίο μου και τις παρατηρήσεις μου. Όλη μου τη ζωή είμαι στο πεδίο της φτώχειας, ονειρευμένη απεγνωσμένα για τον πλούτο. Συγκεκριμένα η δική μου ανάγκη για πλούτο είναι η οικονομική μου άνοδος. Θέλω πάρα πολλά λεφτά! Χρειάζομαι τα λεφτά και τα θέλω πολύ στη ζωή μου.
Είχα γνωρίσει ανθρώπους με πολλά λεφτά αλλά ήταν τόσο θλιμμένοι τους έλειπαν πολλά και αισθανόμουν τη φτώχεια τους, εκλιπαρούσαν πράγματα από μένα που δεν είχα που να μείνω. Άνθρωποι με μεγάλες περιουσίες που παίρνουν πράγματα από ανθρώπους που δηλώνουν «Δεν έχω λεφτά» αλλά εκείνοι απλά να αντιλαμβάνονται «Δεν έχω λεφτά για μεγάλα ανοίγματα ή για να φάω αστακό, και όχι δεν έχω λεφτά για να φάω έστω και κονσέρβες ως το τέλος του μήνα».
Είχα γνωρίσει ανθρώπους που δεν είχαν λεφτά, αλλά μπορούσαν να βοηθήσουν όλο τον κόσμο γιατί είχανε πολλά και διάφορα πράγματα που χρησίμευαν. Και μια γνωστή ρήση των ανθρώπων με πολλά λεφτά « Ξέρεις πόσα έξοδα και πόσες ανάγκες έχω;» Σίγουρα από έναν άστεγο είμαι πλουσιότερη και φτωχότερη από κάποιον μέσο άνθρωπο που τουλάχιστον μπορεί να προσφέρει στον εαυτό του διακοπές.
Τι σημαίνει “δυνατός άνθρωπος”; Τι σας πρωτοέρχεται στο μυαλό; Θεωρείτε ότι η ηρωίδα του βιβλίου είναι ένας από αυτούς;
Για μένα έχει κακή έννοια το «δυνατός άνθρωπος». Είναι εκείνος που μπορεί να προωθήσει τα συμφέροντά του πάση θυσία. Να φτάσει στο στόχο του επί πτωμάτων. Άνθρωπος δίχως συναισθήματα. Τα συναισθήματα μαλακώνουν τον άνθρωπο. Το να υπομένεις τις δυσκολίες και να τις ξεπερνάς, δεν είναι δύναμη, είναι η καλά εκπαιδευμένη αντοχή που τη βαφτίσαμε δύναμη για να μην τρελαθούμε ζώντας στη μιζέρια. Σιχαίνομαι τους «δυνατούς» ανθρώπους τους θεωρώ δήθεν και ανόητους.
Εξάλλου ο ανθρώπινος νους, είναι ένας μεγάλος υπολογιστής που υπόκειται σε προγραμματισμό και η αίσθηση της δύναμης ή και της αδυναμίας είναι ένας προγραμματισμός που πάντα μπορεί να ανατραπεί. Μια άλλη ανοησία της δύναμης είναι να βοηθάει τους αδύναμους μόνο και μόνο για να επιβεβαιώνει το όνομά της. Ο άνθρωπος που πάσχει από αυτό σηκώνει βάρη, που τα δημιουργεί ο ίδιος στον εαυτό του για να καυχιέται «χτύπα κι άλλο, θα τ’ αντέξω». Όχι η ηρωίδα μου δεν είναι δυνατή, αλλά έχει πολλές δυνατότητες να αλλάξει τα πάντα γύρω της.
Τι είναι αυτό που σας ενέπνευσε να γράψετε το βιβλίο “Η ζωή αύριο, η ζωή χτες”;
Να με βρω. Ποια είμαι και γιατί είμαι έτσι όπως είμαι. Γιατί παραμένω μόνιμα στο πεδίο της φτώχειας φερ ειπείν; Μιας και το προανέφερα παραπάνω. Και άλλα πολλά που με απασχολούσαν. Ένα λοιπόν ήταν η ψυχική μου αναζήτηση και δεύτερο να πω για μια ιστορία που στην οποία είχα την τύχη να ζήσω τις συνέπειες.
Τι μηνύματα θέλετε να στείλετε μέσα από την ιστορία της εννιάχρονης Σοφίας;
Η εννιάχρονη Σοφία δεν είναι σε θέση να στείλει μηνύματα. Ζει κάτω από τον φόβο και την αγωνία. Διαμορφώνει λανθασμένες πεποιθήσεις, οι οποίες μετά θα τις εξασφαλίσουν μια δυσάρεστη ζωή. Αυτό το εννιάχρονο κορίτσι δηλώνει την παρουσία της σε ένα παράλληλο σύμπαν που το μυαλό το εκλαμβάνεται ως παρελθόν. Όμως δεν είναι παρελθόν, είναι ένα παρατεταμένο παρόν που το ίδιο κορίτσι πρέπει να αναθεωρήσει τις πεποιθήσεις της.
Η τριαντάχρονη Σοφία που έψαχνε την εννιάχρονη, έχει να πει πως βρείτε το μικρό σας εαυτό και δώστε του όλη σας την αγάπη, την χρειάζεται. Όλα από αυτόν ξεκινάνε. Επίσης η εννιάχρονη Σοφία έρχεται να δηλώσει πως ήταν μέλος εκείνου του φρικτού ιστορικού γεγονότος που οι άλλες χώρες μετράνε τις απώλειες και η Ελλάδα μετράει τους πρόσφυγες του 1993 της Επιχείρησης το Χρυσόμαλλο Δέρας.
Τι είναι αυτό που μπορεί να διατηρήσει ζωντανή την ελπίδα μέσα μας.
Μια καλοστημένη ψευδαίσθηση ή μια εσωτερική πίστη για το αντίθετο από αυτό που βιώνουμε.
Ένα μεγάλο κομμάτι των σημερινών ανθρώπων ζουν με το λεγόμενο σύγχρονο τρόπο που απαιτεί να τρέχεις σε γρήγορους ρυθμούς με αποτέλεσμα ελάχιστος ελεύθερος χρόνος και πολύ άγχος και στρές, αλλά και όταν υπάρχει αυτός προτιμάται ο καναπές και η τηλεόραση. Πιστεύετε πως το βιβλίο μπορεί να παίξει το ρόλο του θεραπευτή του άγχους της καθημερινότητάς μας και ακόμα με ποιο τρόπο ίσως μπορούμε να βάλουμε το βιβλίο στη ζωή μας;
Ναι πιστεύω πως μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο. Κυρίως ως προς το να αλλάξει την οπτική ματιά με την οποία βλέπει κάποιος τα πράγματα. Όχι φυσικά να βλέπει το μέτρο σύγκρισης του τύπου «Αγχώνεσαι μην χάσεις τη δουλειά σου; Σιγά δες εδώ, άλλοι δεν είχαν την ευκαιρία να ζήσουν». Όχι! Θεωρώ πώς το να απολυθεί κανείς από την δουλειά του, είναι εξίσου δραματικό με το να σου στρέψουν το όπλο στο κεφάλι και να μετράς δευτερόλεπτα. Με το βιβλίο αυτό, διαβάζοντάς το από την αρχή ως το τέλος, ο προσεκτικός αναγνώστης θα δει μια ψυχολογική μέθοδο η οποία οδηγεί μεν στη κάθαρση, αλλά όχι με την έννοια της Θείας Δίκης, με την ανάγκη της ψυχής να βρει το δρόμο της.
Το κάθε τι, δεν είναι γραμμένο τυχαία. Όλα έχουν τοποθετηθεί σε συγκεκριμένες θέσεις και για συγκεκριμένο λόγο. Δεν έχει σημασία αν αυτό που ζεις εσύ είναι λιγότερο επίπονο από αυτό που ζει κάποιος άλλος, σημασία έχει γιατί το ζεις. Μετά από αυτό το βιβλίο θεωρώ πως ο αναγνώστης πρώτον θα με αγαπήσει, που ήταν το βασικό μου ζητούμενο και μην το πάρετε εγωιστικά παρακαλώ! Το πιστεύω γιατί εγώ πρώτη έβαλα περισσότερη αγάπη για εκείνον, από εκείνη την αγάπη που θα μου δώσει εκείνος. Δεύτερον είτε θα πάψει να τρέχει με άγχος, συνειδητοποιώντας και αποβάλλοντας πράγματα τρίτης σημασίας, είτε θα βάλει περισσότερα γκάζια για να τρέξει ακόμα πιο μακριά.
Μπορείτε να αναφέρετε μια έκφραση από κάποιο βιβλίο που ίσως σηματοδοτεί τη ζωή σας ή απλά σας έχει αγγίξει.
«Ποτέ και για κανέναν λόγο μην ζητήσεις τίποτα από κανέναν! Μόνοι τους θα ‘ρθούν και μόνοι τους θα προσφέρουν!» Το είπε ο Βόλαντ στον μαίτρ από το μυθιστόρημα του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ «Μαίτρ και Μαργαρίτα». Φημολογείται πως ο Βόλαντ αντικατόπτριζε τον Στάλιν έναν ισχυρό άντρα με σκοτεινές δυνάμεις. Ο Μπουλγκάκοφ κάποτε του ζήτησε μια χάρη την οποία την πλήρωσε ύστερα πολύ ακριβά, με τίμημα την ελευθερία του.
Ποια είναι τα όνειρά σας για το μέλλον; Αξίζει να κάνει κάποιος όνειρα;
Επιβάλλεται να κάνει κάποιος όνειρα. Είναι μια από τις βασικές ανάγκες να ονειρεύεται ο άνθρωπος και το κυριότερο να πραγματοποιεί τα όνειρα του. Αυτό είναι το μεγαλύτερο μήνυμα που αφήνω να περάσει και στο βιβλίο από το πρώτο απόφθεγμα με το που ανοίξει κάποιος το εξώφυλλο. «Δεν με τρομάζει ο θάνατος , είμαι έτοιμη να πεθάνω ακόμη και τώρα. Δεν με τρομάζει να μην ξαναδώ τον ήλιο. Αυτό που με τρομάζει είναι πως τούτη τη στιγμή κάπου αλλού, σε κάποια σημεία της γης, γυρίζονται ταινίες, γράφονται βιβλία, ζευγάρια ερωτεύονται και κάνουν σχέδια για το μέλλον, ενώ εγώ βρίσκομαι τρία μέτρα κάτω από τη γη και κανείς δεν το ξέρει. Κανείς δεν θα μάθει ότι υπήρξα κάποτε σ’ αυτή τη γη. Κανείς δεν θα φωνάξει ποτέ το όνομα μου.»
Τα όνειρα είναι η αποστολή της ψυχής μας στη γη, είναι ο σκοπός της. Κι αν αγνοούνται, τότε η ψυχή θα κάνει διπλό κόπο να τα βρει και να τα πραγματοποιήσει. Ακούστε τα όνειρα σας, είναι ο οραματισμός του μέλλοντος σας είτε για να φτιάξετε, είτε για να καταστρέψετε. Σημασία έχει όμως να δράσετε. Εγώ έχω όνειρα φυσικά. Θέλω να συμβάλλω στην ανάπτυξη της υποκριτικής τέχνης και στη διατήρηση της κουλτούρας και του πολιτισμού. Τώρα κάποιοι μπορεί να γελάσουν με αυτό, αλλά δεν πειράζει είμαι συνηθισμένη. Εξάλλου λατρεύω την αίσθηση του χιούμορ! Στο άμεσο μέλλον θέλω να δημιουργήσω μια διαδικτυακή σειρά ντετέκτιβ με τίτλο «Ανοιχτές υποθέσεις». Στο ρόλο της Ντετέκτιβ με δικό μου σενάριο. Είναι δικό μου όνειρο και βαδίζω μόνη προς αυτό, εύχομαι να μην χαθώ στο δρόμο και σύντομα να τα πούμε εκεί. Επίσης τον επόμενο χρόνο θα με βρείτε σε μια νέα τηλεοπτική σειρά για την οποία δεν μπορώ να πω κάτι παραπάνω αυτή τη στιγμή!
Έχετε εμφανιστεί σε πολλές θεατρικές παραστάσεις αλλά και σε σήριαλ. Πως βλέπετε την υποκριτική σήμερα στην Ελλάδα, έχει μέλλον;
Δεν ξέρω αν έχει μέλλον. Εγώ θα ισχυριστώ πως έχει, γιατί εμένα έτσι με συμφέρει και γιατί μέσα μου πιστεύω πως έχει, δεν θα θελα να συνειδητοποιήσω κάποτε πως όλο αυτό τον καιρό ζω σε μια ψευδαίσθηση. Δυστυχώς ή ευτυχώς η υποκριτική έχει καταντήσει το αποκούμπι του κάθε περιπλανώμενου ανθρώπου, ηλικιακά μεγάλου μοντέλου που αποβάλλεται από το modeling, ενός reality game που θα πάθει ψυχολογικό σοκ αν γυρίσει στην ασημότητα και ασημαντότητα στην οποία υπήρχε πρωτύτερα.
Αυτό που με ενοχλεί όμως περισσότερο είναι πως στη τέχνη της υποκριτικής την αξία την καταλαβαίνουν πολύ λίγοι. Σχεδόν μονάδες, κι αυτό δεν ευδοκιμεί για την ανάπτυξή της. Προσωπικά παλεύω μεταξύ κομπλεξικής θεατρικής καθεστηκυίας τάξης που μισούν το κάθε τι νέο, ειδικά αν δεν είναι συστημένο από «ανώτερη» δύναμη. Και τους εμπορικούς παραγωγούς που μετράνε την εμφάνιση των προβολών σου, ακόμα κι αν αυτή είναι και στη λεκάνη του μπάνιου σου. Σημασία έχει εκατομμύρια κόσμος να το δει και το βασικότερο, να σε ακολουθήσει όπου κι αν πας! Όμως όλα αυτά είναι μηδαμινής σημασίας, αυτό που καθορίζει τα πάντα είναι καθαρά η δυνατότητα των επιλογών μας.
Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους νέους μέσα από το Young People;
Μην σας τρομάζουν οι ρήσεις «Οι εποχές άλλαξαν, δεν είναι όπως παλιά» παλιά δεν ήταν και τόσο καλύτερα από ότι τώρα. Και σίγουρα όχι για όλους! Να ψάχνεται τον εαυτό σας, τον πραγματικό εαυτό σας. Γιατί μόνο έτσι μπορείτε να φτιάξετε το μέλλον που ονειρεύεστε και να ονειρεύεστε!
Λίγα Λόγια Για το Βιβλίο “Η ζωή αύριο, η ζωή χτες”
Αμπχαζία, 1992. Η εννιάχρονη Σοφία αναγκάζεται να περάσει το καλοκαίρι μακριά από τη μητέρα της, στο σπίτι της μεγαλύτερης αδερφής της στο βουνό Πετρόβκα. Αντί για καλοκαιρινές διακοπές όμως, η διαμονή της στο βουνό εξελίσσεται σε ζωντανό εφιάλτη: ξεσπά πόλεμος με τη Γεωργία, και η Σοφία χάνει τα ίχνη της μητέρας της.
Ο τρόμος και η αγωνία του θανάτου, κάτω από έναν ουρανό απ’ όπου οι βόμβες πέφτουν βροχή, μα πάνω απ’ όλα η επιθυμία της Σοφίας να ξανασμίξει με τη μητέρα της γίνονται η καινούργια της καθημερινότητα, που μοιάζει να μην έχει τέλος. Ο πόλεμος, εκτός από τη μητρική αγκαλιά, της στερεί την ξενοιασιά, το γέλιο, τους φίλους. Κι όμως, παρ’ όλη τη σκληρή πραγματικότητα, η ελπίδα και η λαχτάρα για ζωή την ατσαλώνουν σε όλη την πορεία της από τη φλεγόμενη Αμπχαζία ως την Ελλάδα, τη νέα της πατρίδα.
Μια συγκλονιστική μαρτυρία της ηθοποιού Σοφίας Αλεξανιάν για τη σκληρότητα του πολέμου που έζησε, για τη διάσωση των ομογενών της Αμπχαζίας και για το όνειρό της να μορφωθεί. Διαβάστε περισσότερα για το Βιβλίο…
Σημείωση: Για την ολοκλήρωση της συνέντευξης της συγγραφέας και ηθοποιού Σοφίας Αλεξανιάν συνεργάστηκαν: στην επιμέλεια και στη σύνταξη των ερωτήσεων η ομάδα Έκφρασης και Υλοποίησης. Ευχαριστούμε την Σοφία Αλεξανιάν για την πραγματοποίηση της συνέντευξης.