Το 2004, η βρετανική κυβέρνηση, με το Gender Recognition Act, αποφασίζει να επιτρέψει στα ενήλικα άτομα που το επιθυμούν, να αυτό – προσδιορίσουν το φύλο τους. Λίγο αργότερα, μια διάσημη ακτιβίστρια για την ισότητα των trans στην Αγγλία, η April Ashley, αποκτά για πρώτη φορά (μετά την αλλαγή της σε γυναίκα το 1960), ένα νόμιμο έγγραφο, που να αποδεικνύει την θηλυκή της ταυτότητα. Έπρεπε να περάσουν 45 χρόνια, για να βγάλουν καρπούς, οι κόποι της πρώτης διάσημης transgender στον κόσμο…
Σημείωση συντάκτη: “Το κείμενο αφορά, αποκλειστικά και μόνο τη ζωή ενός, διεθνούς icon, ως προτύπου κουράγιου και δύναμης. Σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί προώθηση κάποιου συγκεκριμένου τρόπου ζωής. Η ζωή ενός trans ατόμου, είναι μια ζωή γεμάτη δυσκολίες και πίκρες εμπειρίες, που προκαλούν αμέτρητο πόνο. Μέρος τους, μπορούν να διαπιστωθούν στα βίντεο παρακάτω. Η επιλογή μιας τέτοιας πορείας, είναι καθαρά προσωπική υπόθεση, που πρέπει να καθοδηγείται από ειδικούς και για την οποία ο συντάκτης δεν φέρει καμία ευθύνη”.
Αλλά ποια είναι η April Ashley;
H April, γεννήθηκε ως George Jamieson από φτωχούς γονείς, στο Liverpool της Αγγλίας. Ο πατέρας της ήταν ναυτικός και η μητέρα της εργάτρια. Από μικρή ηλικία, η Ashley δείχνει να συμπεριφέρεται διαφορετικά από τα άλλα συνομήλικα αγόρια. Κινείται θηλυκά, μιλάει κοριτσίστικα, ενώ όταν φτάνει στην εφηβεία, αρχίζει να αναπτύσσει μαστούς. Οι συμμαθητές της την κοροϊδεύουν, ακόμη και τα αδέρφια της, την απομονώνουν. Η April πολύ απλά, περνά μια δύσκολη παιδική ζωή, χωρίς φίλους ή κάποιο στήριγμα. Και όμως, κάθε βράδυ προσεύχεται στον Θεό, ζητώντας του, να έχει καλά τους γονείς της, τα αδέρφια της και να την κάνει το άλλο πρωί να ξυπνήσει κορίτσι.
H April, γεννήθηκε ως George Jamieson
Ο πατέρας της, είναι ο μόνος που την αγαπά αληθινά, αλλά λείπει συνεχώς σε ταξίδια λόγω της δουλειάς του. Το μόνο καταφύγιο που βρίσκει σ’ αυτές τις δύσκολες ώρες είναι η εκκλησία. Εκεί περνάει τις περισσότερες ελεύθερες ώρες της, βοηθώντας τον πάστορα στα λειτουργικά του καθήκοντα. Ο πάστορας νοιάζεται γι’ αυτήν. Όταν μάλιστα τα άτακτα αγόρια της γειτονιάς, την δένουν σε τηλεφωνικούς στύλους για να -σπάσουν πλάκα -, εκείνος είναι αυτός που την ψάχνει για να την ελευθερώσει. Ο κόσμος του κινηματογράφου επίσης την ξεκουράζει. Πολλές φορές πηγαίνει στο κεντρικό σινεμά του Λίβερπουλ σε πρεμιέρες. Όπως δηλώνει πολύ αργότερα, οι ταινίες την ενθουσίαζαν απίστευτα.
Όταν ενηλικιώνεται, η April, ενώ είναι ακόμα μέσα σε αντρικό σώμα, πηγαίνει να εργαστεί στο ναυτικό, όπως και το πρότυπο – πατέρας της. Το να καταταγεί τότε κάποιος στο ναυτικό, ήταν μια υπόθεση που θα σε έκανε γρήγορα άντρα. Αυτό ήθελε και ως George τότε, πιστεύοντας σε ένα όνειρο, που δεν έγινε τελικά πραγματικότητα. Η δύσκολη ζωή συνεχίζεται για την Ashley. Μέσα σε ένα αντρικό περιβάλλον, εκείνη νιώθει διαφορετικά. Βιώνει έντονη κακομεταχείριση από τους συναδέλφους της, που μεθυσμένοι, της αφαιρούν τα ρούχα. Σε μια τέτοια απελπιστική κατάσταση, η April, κάνει μια αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας. Μάλιστα, εξαιτίας της συγκεκριμένης πράξης, παύεται από το Royal Navy.
Πίσω στο Λίβερπουλ, η Ashley συνεχίζει να υποφέρει, νιώθοντας μπερδεμένη με την ταυτότητα της. Αποφασίζει να αυτοκτονήσει για δεύτερη φορά, πηδώντας μέσα στα νερά του ποταμού Mersey. Πάλι όμως αστοχεί να δώσει τέρμα στη ζωή της. Διασώζεται και καταλήγει να νοσηλεύεται στο νοσοκομείο Walton. Λόγω της παράλογης μεταχείρισης που υπόκειται στο συγκεκριμένο θεραπευτήριο (μεταχείριση που περιλαμβάνει χρήση ηλεκτρικού ρεύματος και χορήγηση ανδρικής ορμόνης), η ψυχική και σωματική υγεία της, γίνεται ακόμα χειρότερη. Έτσι το 1955, σε ηλικία 20 χρονών, θέλοντας να δώσει μια ακόμη ευκαιρία στον εαυτό της, αποφασίζει να μετακομίσει από το Λίβερπουλ στο Λονδίνο.
Στο Λονδίνο, μια απρόσωπη πόλη πολλών εκατομμυρίων κατοίκων, η April, πολύ πιο εύκολα μπορεί να αποδεχτεί την ταυτότητα που επιθυμεί για τον εαυτό της, χωρίς να προσπαθεί να γίνει ο άντρας, που δεν θέλει να είναι. Ακόμη, το ότι πιάνει δουλειά στο Lyons Corner House, μια καφετέρια και παράλληλα, παράνομο σημείο συνάντησης gay και trans ανδρών (η ομοφυλοφιλία απεγκληματοποιείται στην Αγγλία μόνο το 1967) τη φέρνει σε επαφή και με άλλους άντρες που νιώθουν όπως εκείνη, αλλά είναι πιο απελευθερωμένοι. Έτσι πολύ σύντομα, αρχίζει να ντύνεται, να βάφεται και να συμπεριφέρεται γυναικεία, ενώ υιοθετεί και το όνομα “Toni”. Ένα χρόνο μετά την μετακόμιση της στην πρωτεύουσα, τo 1956, κάνει μια σημαντική γνωριμία, που την οδηγεί στο Παρίσι να εργάζεται ως χορεύτρια στο διάσημο κλαμπ Le Carrousel.
Στο Carrousel des Paris, η April πληρώνεται 12 λίρες Αγγλίας την εβδομάδα (ένας πολύ ικανοποιητικός μισθός για τα δεδομένα της εποχής), ενώ χορεύει μαζί με τις διασημότερες trans καλλιτέχνιδες. Μια απ’ αυτές, η Bambi, της γνωρίζει έναν Γάλλο γιατρό για να της χορηγήσει οιστρογόνα. Οι ορμόνες αυξάνουν την θηλυκότητα της, δεν αρκούν όμως για να αλλάξουν τη αναπαραγωγική βιολογία της. Έτσι το 1960, έχοντας μαζέψει αρκετά χρήματα δουλεύοντας ως χορεύτρια, αποφασίζει να κάνει εγχείρηση αφαίρεσης των ανδρικών της γεννητικών οργάνων και αντικατάστασης τους με γυναικεία. Ταξιδεύει λοιπόν στην Καζαμπλάνκα, στην κλινική του Georges Burou, ενός πρωτοπόρου γιατρού σε τέτοιες επεμβάσεις.
Σε τρεις μέρες από την άφιξη της στο Μαρόκο, η αλλαγή φύλου είχε πραγματοποιηθεί. Όχι όμως χωρίς παρενέργειες. Σαν αποτέλεσμα, έπεσαν όλα τα μαλλιά της, ενώ για πολλές μέρες βίωσε πολύ έντονο σωματικό πόνο. Όμως, για πρώτη φορά στη ζωή της, η April ένιωθε η γυναίκα που πίστευε πως ήταν, από τότε που θυμόταν τον εαυτό της. Παρά την κούραση και την σωματική ένταση, η Ashley ζούσε τις ωραιότερες στιγμές της ζωής της. Ό, τι και αν συνέβαινε πλέον, εκείνη ήταν ευτυχισμένη. Η μέρα που άλλαξε φύλο, ήταν η μέρα που είπε στον εαυτό της (όπως και ο Δρ. Burou σ’ εκείνη, όταν ξύπνησε από την νάρκωση) “Au revoir monsieur… Bonjour mademoiselle!”.
Ως γυναίκα πλέον, η April, επιστρέφει στην Αγγλία και ξεκινάει μια καινούργια καριέρα στο χώρο του μόντελινγκ. Κάνει φωτογραφήσεις για γνωστά περιοδικά μόδας, ενώ πολλές εταιρίες διαφήμισης εσωρούχων, την επιλέγουν για τις καμπάνιες τους. Έτσι, σιγά – σιγά, αρχίζει να έρχεται σε συναναστροφή με την αφρόκρεμα της αγγλικής κοινωνίας – ηθοποιούς, μουσικούς και αριστοκράτες. Σύντομα δημιουργεί σχέση με τον γυιό ενός βαρώνου, τον Arthur Corbett, ο οποίος μάλιστα εγκαταλείπει την γυναίκα του και τα παιδιά του, για να την παντρευτεί. Ο γάμος γίνεται στο Γιβραλτάρ, αλλά σύντομα διαλύεται. Οι δυο τους χωρίζουν επίσημα τη δεκαετία του 70’. Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία, που ο διάλυση ενός γάμου μιας τρανς, απασχόλησε τόσο (έστω και αρνητικά) την κοινή γνώμη.
Πρωτύτερα, στις αρχές του 1961, αποκαλύφθηκε δημόσια, σε πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Sunday People, ότι η April είχε κάνει αλλαγή φύλου. Αυτό το συμβάν, κόστισε σοβαρά στην επαγγελματική ζωή του μοντέλου. Τα περιοδικά μόδας και οι εταιρίες με τις οποίες συνεργαζόταν, αρνούνται πλέον να την προσλάβουν για καινούργια πρότζεκτ τους. Και η καριέρα της όμως σαν ηθοποιού είχε παρόμοια κατάληξη, αφού απολύθηκε από την ταινία “Road to Honk – Kong” στην οποία συμμετείχε, ενώ οι σκηνές που είχε ήδη γυρίσει, διαγράφηκαν από την τελική έκδοση της κινηματογραφικής παραγωγής. Με λίγα λόγια, η Ashley ξεκινά να αισθάνεται και πάλι την αρχή μιας μεγάλης αλήθειας· της απόρριψης του mainstream κόσμου, που είναι παντού και πάντα παρούσα.
Η Ashley ωστόσο, δεν το βάζει κάτω. Μπορεί να μην ξαναδούλεψε ως μοντέλο ή ηθοποιός στην Αγγλία, αλλά σε λίγα χρόνια κάνει τα πρώτα βήματα της σε μια καινούργια καριέρα. Ανοίγει, μαζί με άλλους, εστιατόριο στο Λονδίνο, που με τα χρόνια και λόγω της διασημότητας της, γνωρίζει μεγάλη επιτυχία. Η περιφρόνηση του κόσμου όμως συνεχίζει να υπάρχει. Πολλοί πελάτες, από “περιέργεια”, της αγγίζουν τα στήθη ή προσπαθούν να βάλουν το χέρι τους κάτω από τη φούστα της. Η April όμως είναι τώρα πιο δυνατή. Απέναντι σ’ αυτές τις προσβολές, φροντίζει να μην κρατά κακία, ενώ παράλληλα παραμένει σίγουρη για τον εαυτό της.
Η δεκαετία του 90’ και τα πρώτα χρόνια του 2000, βρίσκουν την April στον αγώνα για την επίσημη αναγνώριση του δικαιώματος ανδρών και γυναικών, στον αυτό – καθορισμό του κοινωνικού τους φύλου. Η διάσημη ακτιβίστρια, μιλά ανοιχτά για το ζήτημα στα πλαίσια διάφορων επίσημων συναντήσεων, ενώ δεν διστάζει να στείλει επιστολή στον τότε πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας Tony Blair, απαιτώντας νομική δικαίωση στα αιτήματα αναγνώρισης των τρανς ατόμων όλου του Ηνωμένου Βασιλείου. Τα αποτελέσματα της προσπάθειας της έρχονται για να λάμψουν το 2004, με την ψήφιση του Gender Recognition Act. Αλλά και πριν και μετά από αυτήν την επιτυχία, η Ashley, στηρίζει ψυχικά όλα τα άτομα που νιώθουν παγιδευμένα σε λάθος σώμα, απαντώντας σε όλες τις επιστολές τους, που της στέλνουν σε καθημερινή βάση.
Επίλογος: Μέχρι και σήμερα, η April Ashley, παραμένει υπόδειγμα ανθρωπιάς για όλους μας, μέσα από την καλοσύνη και την συν – χωρητικότητα που έδειξε επανειλημμένα, απέναντι σ’ αυτούς που την έβλαψαν. Κλείνουμε με μια φράση της, που μάλλον συνοψίζει τα παραπάνω με τον καλύτερο τρόπο (σε δική μας ελεύθερη μετάφραση): “Να είσαι όμορφος μέσα σου, γιατί αν έχεις αυτήν την ομορφιά, τότε θα είσαι και όμορφος εξωτερικά, να είσαι ευγενικός με τους άλλους και με τον εαυτό σου, και κυρίως, να είσαι απίστευτα γενναίος!”
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το συγκεκριμένο άρθρο: Από βίντεο – συνεντεύξεις της April Aslhley που υπάρχουν στο You-tube, συνεντεύξεις, στην ThamesTv (δεκαετία του 70’), στην εκπομπή What Am I?(1980) , σε ταινία μικρού μήκους για την Ashley από το homotopia festival (2015), στην εκπομπή Loose Women (2015) και στο περιοδικό LOVE (2018), από ένα δημοσίευμα σχετικά με τη ζωή της April σε άρθρο της εφημερίδας The Guardian και από μια σύντομη βιογραφία της στο website του Liverpool Museum.