Η Καλλιόπη Ανταμπούφη κουβαλάει μέσα της την επιθυμία να γίνει ηθοποιός από τότε που θυμάται τον εαυτό της. Από τις παιδικές παραστάσεις στο σαλόνι του σπιτιού της μέχρι τη συνειδητοποίηση της ανάγκης της για την υποκριτική στο λύκειο, η πορεία της προς την τέχνη του θεάτρου ήταν ένα φυσικό και ακατάπαυστο ρεύμα.

Οι σπουδές της στη δραματική σχολή αποτέλεσαν ένα κομβικό σημείο, όπου η εσωτερική αναζήτηση συναντήθηκε με την ομαδική δημιουργία και την έμπνευση από καταξιωμένους καλλιτέχνες. Εκεί, έμαθε πως η υποκριτική ξεπερνά το ατομικό εγώ και εστιάζει στη σύνδεση με τον συμπαίκτη, στην παρουσία στην ανασφάλεια της στιγμής, ένα βίωμα που αναζητά τόσο στη ζωή όσο και στην τέχνη της.

Στην παράσταση «Γιαγιά, όλα μια μέρα θα πεθάνουν» στο ΠλΥΦΑ, η Καλλιόπη Ανταμπούφη υποδύεται την ογδοντατριάχρονη Καλλιόπη, έναν ρόλο που εμπνεύστηκε από τη δική της γιαγιά, μια γυναίκα που παρά τα σημάδια του χρόνου, διατηρεί την παιδικότητα και τη ζωτικότητά της.

Η παράσταση, δημιουργημένη από την ίδια την ομάδα, εξερευνά βαθιά και φιλοσοφικά θέματα όπως η μνήμη, το παρελθόν και η διαχείριση της ιστορικής μνήμης. Η συμμετοχή σε ένα τέτοιο εγχείρημα, με λόγια που γεννήθηκαν από τις ίδιες τις ανησυχίες της γενιάς της, αποτελεί για την Καλλιόπη ένα σημαντικό εφόδιο για τη μελλοντική της καλλιτεχνική πορεία.

Η συνέντευξη με την ηθοποιό Καλλιόπη Ανταμπούφη

Πώς ήταν η εμπειρία σου από τις σπουδές σου στην υποκριτική και πώς σε βοήθησαν να εξελιχθείς ως ηθοποιός;

Στη δραματική σχολή ζήσαμε μία συνθήκη ιδρύματος στο κέντρο της Αθήνας. Συμβαίνουν πράγματα γύρω σου και δεν έχεις τον χρόνο να τα διαχειριστείς ή να αντιδράσεις. Δουλεύεις το εσω-τερικό και κλείνεσαι από το εξω-τερικό. Στη δραματική του Ωδείου Αθηνών δουλεύαμε έξι στα εφτά, δωδεκάωρα για τρία έτη, συν το πρώτο έτος της πανδημίας που έγινε ψηφιακά. Από τις πιο έντονες κοινωνικές εμπειρίες.

Είχαμε πολλούς ανθρώπους, καλλιτέχνες δίπλα μας που μας ενέπνευσαν και μας εισήγαγαν σε νέους κόσμους. Ανθρώπους που πιστεύανε σε μας. Μέσα στη σχολή έμαθα πως το ζήτημα της υποκριτικής έχει να κάνει με το να κάνεις τον συμπαίκτη σου καλύτερο ηθοποιό. Να φεύγεις από το εγώ, να έχεις το θάρρος να είσαι πάντα παρούσα στην ανασφάλεια της στιγμής. Η σχολή δημιούργησε τον χώρο να γεννηθούν οι παραπάνω σκέψεις και να γίνουν βίωμα. Ένα βίωμα που θα αναζητώ στη ζωή και στην τέχνη μου.

Έχεις κάνει φωνητική, υποκριτική και χορό. Πώς συνδυάζονται αυτές οι διαφορετικές τέχνες στη δημιουργική σου διαδικασία και πώς επηρεάζουν την ερμηνεία σου;

Η υποκριτική, ο χορός και η φωνητική είναι τέχνες που αλληλοσυμπληρώνονται. Σαν μία. Προέρχονται από το ίδιο μέσο. Το σώμα μας. Το σώμα φέρει αμέτρητους χώρους και δυνατότητες, που όσο εξασκείς και δουλεύεις πάνω του, τόσα μονοπάτια σου ξεκλειδώνει. Όσο πιο πλούσια η εργαλειοθήκη, τόσο περισσότεροι και οι δημιουργικοί δρόμοι που μπορείς να ακολουθήσεις για να εκφράσεις και να επικοινωνήσεις αυτό που θέλεις. 

Στην παράσταση “Γιαγιά, όλα μια μέρα θα πεθάνουν” υποδύεσαι την Καλλιόπη, μια γυναίκα 83 ετών. Πώς προετοιμάστηκες για αυτόν τον ρόλο;

Εμπνεύστηκα από τη γιαγιά μου, την αυθεντική γιαγιά Καλλιόπη. Και από όλες τις γιαγιάδες που έχω γνωρίσει, που παρά τα σημάδια των γηρατειών στο σώμα τους, κρατούν την παιδικότητά τους. Η γιαγιά μου είχε ένα ατύχημα λίγο πριν γεννηθώ, που της σκέβρωσε τη σπονδυλική στήλη. Την γνώρισα, δηλαδή, σκυφτή. Την ψήλωνε πάντα το χαμόγελό της, που κρατάει μέχρι και τώρα στα 83 της.

Πάντα πρώτη στο χορό και στα τραγούδια. Από τους πιο δραστήριους ανθρώπους ψυχικά, που έχω γνωρίσει. Πήρα λοιπόν το σώμα της, που κουβαλάει όλες τις πληγές του χρόνου και την πυρηνική της όρεξη για ζωή και τα έφερα πάνω στη σκηνή. Είναι μεγάλη έμπνευση αυτοί οι άνθρωποι που έχουν συναντήσει τη μεγαλύτερη δυστυχία και ακριβώς για αυτό πιστεύουν και κρατιούνται από την ομορφιά της ζωής.

Η παράσταση εξερευνά θέματα όπως η μνήμη, το παρελθόν και το τέλος του κόσμου. Πώς αισθάνεσαι που συμμετέχεις σε μια παράσταση με τόσο βαθιά και φιλοσοφικά θέματα;

Το κείμενο γράφτηκε από την ομάδα μόλις πέρυσι. Είναι οι σκέψεις μας, οι ανησυχίες μας, οι αμφιβολίες μας, αυτά που συζητάμε στην παρέα για τον κόσμο και την εποχή που ζούμε. Είναι μεγάλη χαρά να ανοίγει αυτός ο διάλογος σε ένα ευρύτερο κοινό. Σε ένα κοινό, που πόσο μάλλον καλείται στην παράσταση να παίξει τον ρόλο του ατόμου που δεν έχει μνήμες και σαν λευκός καμβάς να ακούσει τα πράγματα από την αρχή. 

Θα ήθελες να αναφέρεις ονομαστικά όλους τους ηθοποιούς της παράστασης με ένα στοιχείο για τον καθένα;

Στην παράσταση παίζουμε οι Άρτεμις Βαλτζάκη, Δανάη Γεωργούλα, Βασίλης Ζαφειρόπουλος, Κονδυλία Κωνσταντελάκη, Θωμάς Μακρυγιάννης, Σόλωνας Πετρακόπουλος, Αλεξάνδρα Ρουβέλα, Αλίνα Τσιαμπούλα, Γιώτα Χνάρη. Με αυτά τα παιδιά, και άλλους εννιά, ήμασταν μαζί και συνεργαζόμαστε τα τελευταία τέσσερα χρόνια στη σχολή.

Μια ομάδα, δεκαοχτώ ατόμων λοιπόν, που μάθαμε να δουλεύουμε πάνω στο πως να ”ακούμε” ο ένας τον άλλον πάνω στη σκηνή και να κάνουμε ο ένας τον άλλον καλύτερο ηθοποιό. Καταλήξαμε να γίνουμε φίλοι και αυτό φαίνεται να επικρατεί στον χαρακτήρα της ομάδας μας. Συζητούσαμε, πριν καν τελειώσει η σχολή, πως θέλουμε να δουλέψουμε όλοι μαζί. Δεν φαίνεται να είναι τυχαίο που η πρώτη παράσταση που ανεβάζουμε έχει χαρακτήρα συλλογικής αφήγησης.

Πώς ήταν η συνεργασία σου με τον σκηνοθέτη Γιώργο Παύλου και τους υπόλοιπους συντελεστές της παράστασης;

Με τον Γιώργο γνωριστήκαμε και συνεργαστήκαμε πέρυσι στα πλαίσια της σχολής. Μας ξαναθύμισε το παιχνίδι του θεάτρου, την ελαφρότητά του. Σε μια χρονική στιγμή, το τέλος της σχολής, που το χρειαζόμασταν πολύ. Το ξαλάφρωμα από την σοβαροφάνεια.

Ο Γιώργος, ηθοποιός και ο ίδιος πέρα από σκηνοθέτης, σκηνοθετεί έχοντας αμέριστη εμπιστοσύνη στους ηθοποιούς, δίνοντας χώρο να προτείνεις, να υπερασπιστείς και να αναπτύξεις την υποκριτική σου πρόταση επί σκηνής. Γενναιόδωρα, λειτουργεί ως μέλος της ομάδας και εύστροφα με καθαρότητα και τεχνική αλλάζει τη δραστικότητα των σκηνών.

Είναι μεγάλη τύχη να δουλεύεις μαζί του. Και σίγουρα είναι ωραίο όταν ο συνεργάτης γίνεται πια και φίλος ανάμεσα σε φίλους. Ποιός δεν έχει όνειρο να δουλέψει με τους φίλους του;

Το θεατρικό κείμενο προέκυψε από το μάθημα “Δημιουργική Γραφή – Δραματουργία Παράστασης”. Πώς ήταν η εμπειρία σου από τη συμμετοχή σε μια παράσταση που προέκυψε από μια τέτοια διαδικασία;

Το μάθημα αυτό, πολύ εύστοχα, προστέθηκε πρώτη φορά στο πρόγραμμα σπουδών στη δική μας χρονιά. Μας δόθηκε το ερέθισμα να βάλουμε σε ένα κομμάτι χαρτί ό,τι θέλουμε να μοιραστούμε με τον έξω κόσμο. Μια δύσκολη διαδικασία που καθοδηγήθηκε από έμπειρους ανθρώπους πάνω στην δραματουργία παράστασης και την δημιουργική γραφή.

Έχει νόημα να φτιάχνουμε παραστάσεις με κείμενα σύγχρονα, εμποτισμένα από την επικαιρότητα και τα πράγματα που μας καίνε. Ιδίως όταν είναι οι δικές μας λέξεις, πρωτότυπες. Το ότι είδαμε τις λέξεις αυτές να γίνονται παράσταση από εμάς τους ίδιους, αποτελεί μεγάλο εφόδιο για τη μελλοντική μας καλλιτεχνική πορεία.

Η παράσταση πραγματεύεται βαθιά και φιλοσοφικά θέματα, όπως η απώλεια του παρελθόντος και η έννοια του ‘τέλους του κόσμου’. Πώς πιστεύεις ότι αυτά τα θέματα θα επηρεάσουν το κοινό και πώς τα ερμηνεύετε εσείς προσωπικά;

Δεν είναι ακριβώς η απώλεια του παρελθόντος, αλλά το αδιαχείριστο της ιστορικής και συλλογικής μνήμης. Δεν πρόκειται για έναν επικήδειο των πεπερασμένων ανθρώπων και πραγμάτων, αλλά ένας στοχασμός πάνω στη διαχείριση της νομοτέλειας του κόσμου. Ένας κόσμος που όσες φορές και αν τελειώσει, προχωράει. Ανασύρουμε ερωτήματα γύρω από το ζήτημα αυτό στην παράσταση, σκεπτόμενοι πως αν είναι να προχωρήσουμε προς κάπου, ας προχωρήσουμε μαζί.

Ποια είναι η πιο συγκινητική ή αξέχαστη στιγμή σου από τη παράσταση;

Στο τέλος της παράστασης, η γιαγιά Καλλιόπη παίζει στο πιάνο Σοπέν και όλη η υπόλοιπη οικογένεια χορεύει, ανασύροντας μία παλιά φανταστική ιστορία της γιαγιάς. Παίζουν μεταξύ τους, προσθέτουν λεπτομέρειες στην ιστορία αυτή. Είναι η πρώτη φορά που τους βλέπουμε όλους μαζί. Είναι και η μόνη φορά που ξεχνούν τη γιαγιά. Αφήνουν για λίγα λεπτά τη μνήμη στην άκρη και θέση παίρνει η δημιουργία, το όνειρο. Κάθε βράδυ η στιγμή αυτή με συγκινεί.

Πώς βλέπεις την εξέλιξη του θεάτρου στην Ελλάδα και πώς αισθάνεσαι που είσαι μέρος αυτής της εξέλιξης;

Έτυχε το πρώτο έτος της σχολής να συμπέσει με την καραντίνα, τα διαδικτυακά μαθήματα, το κίνημα Support Art Workers και την δική μας, εν τέλει, αποχή από το zoom. Το δεύτερο έτος έπεσε την εποχή του ελληνικού MeToo και το τρίτο με το περιβόητο ΠΔ85 και την κατάληψη του Εθνικού θεάτρου από τους φοιτητές των δραματικών σχολών.

Βγήκαμε πια μια φουρνιά ηθοποιών που γνωριζόμαστε όλοι μεταξύ μας, μετά από μια εποχή αλλαγών για το θέατρο στην Ελλάδα. Κερδίσαμε τις συναντήσεις και τον διάλογο μεταξύ μας. Πιστεύω στην γενιά αυτή. Πιστεύω στους ανθρώπους που αποτελούμε την εξέλιξη του ελληνικού θεάτρου. Υπάρχει πια σθεναρά η αντίληψη πως το θέατρο δεν μπορεί να αποκόπτεται από ό,τι συμβαίνει γύρω μας και αν κάποιος μπορεί να δημιουργήσει μια ελπίδα, είμαστε εμείς.

Δεν μπορώ παρά να είμαι αισιόδοξη. Νιώθω πως δεν έχουμε και άλλη επιλογή. Στο χέρι μας είναι άλλωστε. Μεγαλώσαμε με το ”σπούδασε πρώτα κάτι και μετά αν θέλεις κάνε θέατρο”, ”πρέπει να έχεις γερό στομάχι για να τα καταφέρεις” και τα λοιπά. Αλήθεια, στον κόσμο που ζούμε, χρειάζεται γερό στομάχι για να υπάρξουμε, όχι για να κάνουμε θέατρο. 

Ποια είναι τα αγαπημένα σου χόμπι και πώς σε βοηθούν να χαλαρώνεις και να ανανεώνεσαι;

Τα βιβλία είναι πάντα η μεγαλύτερη διαφυγή. Ο χορός, οι εξορμήσεις στη φύση και οι συναντήσεις με τις παρέες, τις παλιές και τις καινούριες. Όταν συνδυάζονται όλα τα παραπάνω, το σενάριο είναι ιδανικό.

Πώς αντιλαμβάνεσαι την τέχνη της υποκριτικής και ποια είναι η σημασία της για σένα;

Η τέχνη της υποκριτικής, τί να είναι άλλο από ένα καθρέφτισμα της αλήθειας; Βλέπουμε όλοι τον καθρέφτη, αλλά η αλήθεια είναι εκεί. Πλάκα δεν έχει που χρειαζόμαστε τον καθρέφτη για να μας αποκαλυφθεί; Η αποκάλυψη της αλήθειας είναι μια διαδικασία επίπονη, αλλά συνάμα εξαιρετικά γοητευτική.

Η υποκριτική με τη ζωή έρχονται και συναντιούνται. Η πυκνότητα όμως με την οποία εκθέτει η τέχνη την αλήθεια αυτή και το πώς κανείς την υπηρετεί με βασανίζει και μου επισφραγίζει τη σημασία της.

Πώς πιστεύεις ότι το θέατρο μπορεί να επηρεάσει την κοινωνία και τους ανθρώπους; 

Πάντα βλέπω το θέατρο ως κατά βάση μέσο εκπαιδευτικό. Ως τέτοιο άλλωστε είχε καθιερωθεί στην απαρχή του. Στην εποχή μας, είναι μεγάλη δράση να βγεις από το σπίτι, να καθίσεις δίπλα σε αγνώστους και να παρακολουθήσετε μαζί μία παράσταση. Ευάλωτοι σε ό,τι ερέθισμα μπορεί να έρθει, σε χρόνο παρόντα.

Σίγουρα είναι πιο εύκολο να δεις μια ταινία στην άνεση του σπιτιού σου. Σε πρώτο επίπεδο, λοιπόν, το θέατρο μας εκπαιδεύει στο μαζί. Έπειτα μας εκθέτει, μας καθρεφτίζει μπροστά σε άλλους, δημόσια. Και τότε, μπορούμε να κοιτάξουμε γύρω και να συνειδητοποιήσουμε ότι πιο πολλά πράγματα μας ενώνουν με τους ανθρώπους γύρω μας, παρά μας χωρίζουν. 

Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια και τι μπορούμε να περιμένουμε από σένα στο μέλλον;

Έχω μία φυσική τάση να μην κάνω σχέδια για το μέλλον. Προσπαθώ να κάνω όνειρα. Αφουγκράζομαι τη στιγμή, κάθε εποχή, σε κάθε φάση της ζωής μου. Άλλωστε όταν πάμε να γελάσουμε τον χρόνο, αυτός πάντα μας γελά. Το μόνο σίγουρο είναι πως το μέλλον θα εμπεριέχει πολλή μουσική. Κι έπειτα, ποιος ξέρει τί μας επιφυλάσσει;

---

Πληροφορίες Παράστασης

“Γιαγιά, όλα μια μέρα θα πεθάνουν” στο ΠΛΥΦΑ

Ο Γιώργος Παύλου παρέα με τους περσινούς απόφοιτους της Δραματικής Σχολής του  Ωδείου Αθηνών παρουσιάζουν μια παράσταση για το τέλος του κόσμου. Το θεατρικό κείμενο  «Γιαγιά, όλα μια μέρα θα πεθάνουν» προέκυψε από το μάθημα «Δημιουργική Γραφή-Δραματουργία Παράστασης» (Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών 2023-24).

Υπόθεση έργου: Η γιαγιά έχει άνοια. Η οικογένεια προσπαθεί να βοηθήσει. Κάνει ό,τι μπορεί. Όλοι και όλες προσπαθούν να της θυμίσουν κάτι απ’ τα «παλιά», να ταρακουνήσουν τη μνήμη της, να την κρατήσουν ζωντανή μέσα απ’ το παρελθόν. 

Ενώ η οικογένεια προσπαθεί να ερεθίσει τη μνήμη της γιαγιάς, αποκαλύπτεται πως το παρελθόν έχει πια πεθάνει, τίποτα απ’ τον κόσμο της γιαγιάς δεν υπάρχει πια. 

Μήπως το τέλος του κόσμου επαναλαμβάνεται συνεχώς και εμείς δεν είμαστε ποτέ εκεί για να το δούμε;

Συντελεστές 

• Σκηνοθεσία: Γιώργος Παύλου  
• Δραματουργία: Άρτεμις Ψιλοπούλου σε συνεργασία με την ομάδα 
• Επιμέλεια: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου 
• Σχεδιασμός αφίσας: Γιάννης Αποσκίτης  
• Υπεύθυνη επικοινωνίας: Χρύσα Ματσαγκάνη 

Ερμηνεία: Καλλιόπη Ανταμπούφη, Άρτεμις Βαλτζάκη, Δανάη Γεωργούλα, Βασίλης Ζαφειρόπουλος, Κονδυλία Κωνσταντελάκη, Θωμάς Μακρυγιάννης, Σόλωνας Πετρακόπουλος, Αλεξάνδρα Ρουβέλα, Αλίνα Τσιαμπούλα, Γιώτα Χνάρη.

Ημέρες & ώρες παραστάσεων 

• Κάθε Δευτέρα & Τρίτη στις 21:00 

Τιμές εισιτηρίων 

• Γενική είσοδος: 15€ 
• Μειωμένο (Φοιτητικό, Ανέργων – ΑΜΕΑ) : 13€ 
• Ατέλεια: 8€ (με τηλεφωνική κράτηση και αγορά στο ταμείο) 
• MORE: https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/giagia-ola-mia-mera-tha-pethanoun

Φωτογραφικό Αφιέρωμα

---

ΠΛΥΦΑ 

Κορυτσάς 39, Βοτανικός (10λ. με τα πόδια από το μετρό Κεραμεικού) 

Σημείωση: Για την ολοκλήρωση της συνέντευξης της ηθοποιού Καλλιόπης Ανταμπούφη συνεργάστηκαν: Στην επιμέλεια και την σύνταξη των ερωτήσεων η ομάδα Έκφρασης και Υλοποίησης. Ευχαριστούμε την Καλλιόπη Ανταμπούφη και την υπεύθυνη επικοινωνίας Κ. Χρύσα Ματσαγκάνη για την πραγματοποίηση της συνέντευξης.