Πόσες φορές έχουμε έρθει αντιμέτωποι με γατάκια και σκυλάκια στον δρόμο; Πόσες φορές έχουμε αναρωτηθεί αν τα φροντίζει κάποιος ή όχι; Πόσες φορές τα παραμελήσαμε; Πόσες ακόμη; Πόσες φορές ακόμη χρειάζονται για να καταλάβουμε ότι οι αθώες αυτές ψυχές μας έχουν ανάγκη; Ότι έχουν ανάγκη από αγάπη, την οποία μόνο εμείς οι άνθρωποι μπορούμε να τους προσφέρουμε.

Ωστόσο, όχι μόνο δεν τους δίνουμε την αγάπη που τους αξίζει, αλλά σε μεγάλο βαθμό τα κακοποιούμε. Δεν είναι λίγα τα περιστατικά βίας που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στα αδέσποτα, ακόμα και στην Ελλάδα. Ποικίλουν, επίσης, οι παράγοντες που διέπουν την ζωή αυτών των ζώων. Για τον λόγο αυτό οφείλουμε να παρουσιάσουμε τις αντίξοες συνθήκες που βιώνουν καθημερινά τα αδέσποτα.

Οι πρώτες ημέρες

Οι πρώτες μέρες στον δρόμο είναι σαφώς πολύ δύσκολες για ένα αδέσποτο, ειδικά αν είχε συνηθίσει στην ζεστασιά ενός σπιτιού. Το συναίσθημα που κυριαρχεί είναι, φυσικά, η σύγχυση.

Ακολουθεί η θλίψη, η απόγνωση και η οδύνη. Η χαρά αποτελεί άγνωστο συναίσθημα για τα αδέσποτα. Επιπλέον, τα ζώα αυτά δεν γνωρίζουν τον δρόμο στον οποίο βρίσκονται και κατά συνέπεια μετακινούνται διαρκώς για αναζήτηση τροφής.

Εξαντλημένα από την πορεία που διέσχισαν, προσπαθούν, στην συνέχεια, να βρουν άσυλο, οποιαδήποτε στεγασμένη δηλαδή περιοχή. Πολλές φορές, όμως, δεν τα καταφέρνουν.

Άγνοια κατάστασης

Αξίζει να σημειωθεί, ότι τα αδέσποτα βρίσκονται σε άγνοια, γεγονός που σημαίνει ότι δεν μπορούν να αντιληφθούν αμέσως την σοβαρότητα της κατάστασης. Δυσκολεύονται, δηλαδή, να προσαρμοστούν σε ένα ξένο περιβάλλον.

Όσον αφορά τα ζώα που δεν είχαν βρεθεί ποτέ σε σπίτι, είναι ευρέως γνωστό ότι δεν έχουν γνωρίσει ουσιαστική αγάπη και φροντίδα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, επιβαρύνεται ακόμη και το θηλυκό ζώο που έδωσε γέννα. Αυτό συμβαίνει διότι, δεν θα προσπαθεί αποκλειστικά για την δική του προστασία και επιβίωση, αλλά και για των παιδιών του.

Καιρικές συνθήκες

Όπως προαναφέρθηκε, η εύρεση στεγασμένης περιοχής αποτελεί φλέγον ζήτημα για τα περισσότερα αδέσποτα, αν όχι για όλα. Τα αδέσποτα έρχονται διαρκώς αντιμέτωπα με περίπλοκες καιρικές συνθήκες, τις οποίες καλούνται να αντιμετωπίσουν μόνα τους.

Μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2018 παρουσίασε την επιρροή που έχει το κρύο στη ζωή ενός αδέσποτου. Συγκεκριμένα, σημειώθηκαν 750 θάνατοι αδέσποτων ζώων σε 10 μέρες και περίπου 70 με 80 την μέρα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, τα ζώα αυτά δεν καταναλώνουν την απαραίτητη ποσότητα τροφής για να επιβιώσουν τον χειμώνα.

Πρέπει να επισημανθεί, ότι στην Ελλάδα, το καλοκαίρι, η υπερβολική ζέστη προκαλεί πυρκαγιές. Ο καύσωνας ευθύνεται για 428 καταγεγραμμένες δασικές πυρκαγιές το 2021. Ο αριθμός των ζώων που είτε τραυματίστηκαν είτε πέθαναν από τις πυρκαγιές αυτές χαρακτηρίζεται ως “ανυπολόγιστος”.

Σε παγκόσμια κλίμακα, τα αδέσποτα που πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω πυρκαγιάς είναι περίπου 40.000, ενώ αυτά που τραυματίζονται 500.000. Τα αδέσποτα που διαθέτουν περισσότερο κίνδυνο όταν είναι εκτεθειμένα στον καπνό είναι τα ζώα μεγαλύτερης ηλικίας, αλλά και αυτά που πάσχουν από αναπνευστικά προβλήματα.

Κακοποίηση

Η κακοποίηση είναι μια πολυδιάστατη έννοια, η οποία έχει διάφορες μορφές, επί παραδείγματι λεκτική και σωματική. Η λεκτική βία, όμως, δεν επηρεάζει τόσο την ζωή ενός αδέσποτου όσο η σωματική.

Η πιο συνηθισμένη μέθοδος κακοποίησης είναι αναμφισβήτητα μέσω της φόλας. Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων θεωρεί πως τα αδέσποτα αποτελούν πρόβλημα για την κοινωνία. Αυτό τους οδηγεί στην δηλητηρίαση των ζώων αυτών.

Στην Ελλάδα, το 2016, ήρθε στο προσκήνιο ένας άνθρωπος, ο οποίος χτυπούσε αδέσποτα όλη του την ζωή. Σύμφωνα με ορισμένες μαρτυρίες, συνήθιζε να κρεμάει κιόλας τα ζώα αυτά. Το 2018, στο Αγρίνιο, σημειώθηκαν περισσότερα από 15 αδέσποτα που έπεσαν θύματα δηλητηρίασης μέσα σε μια νύχτα.

Τρόμος και απάνθρωπες πράξεις

Μια “μόδα” που στοιχειώνει τους δρόμους της Ελλάδας από το 2010 είναι να κρεμάνε αδέσποτους σκύλους από τα δέντρα. Το τελευταίο διάστημα, παρουσιάστηκαν αρκετές σχετικές υποθέσεις στα Χανιά, ακόμη και το 2022, όπου κρέμασαν στην πλατεία αδέσποτο σκύλο.

Ο τρόμος, ωστόσο, δεν σταματάει εκεί. Μια απάνθρωπη πράξη, που συνηθίζεται δυστυχώς και στην χώρα μας, είναι ο βιασμός ζώων. Ένα περιστατικό που αναστάτωσε αρκετούς ανθρώπους έγινε το 2016, όταν βίασαν στον δρόμο ένα αδέσποτο και οι γείτονες απλά παρακολουθούσαν.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφέρουμε τα νομοθετικά πλαίσια που ισχύουν στην Ελλάδα για κακοποίηση ζώων. Το άρθρο 16, και ειδικότερα ο νόμος 4039/2012, καθιστά παράνομη την οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης σε ζώο. Με άλλα λόγια, απαγορεύεται η σωματική βία, η δηλητηρίαση, ο στραγγαλισμός και η σεξουαλική παρενόχληση σε ζώο.

Πως μπορούμε εμείς να βοηθήσουμε;

Όπως καταλαβαίνουμε, τα αδέσποτα χρειάζονται την βοήθειά μας. Ο νόμος 4235/2014 μας παραχωρεί το δικαίωμα να προσφέρουμε τροφή στα αδέσποτα ζώα. Επομένως, ο οποιοσδήποτε μπορεί να αναλάβει την μέριμνα των αδέσποτων και να φροντίζει για την καθημερινή τους σίτιση. Στον τομέα του καιρικών συνθηκών, υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους μπορούμε να υλοποιήσουμε ένα σπιτάκι. Με αυτόν τον τρόπο, θα προστατευθούν τα αδέσποτα από το κρύο, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις βροχής.

Συνάμα, η ενεργότερη συμμετοχή σε εθελοντικές εργασίες θα έχει θετικό αντίκτυπο στην ζωή των αδέσποτων. Πολλά καταφύγια αναζητούν εθελοντές, ειδικά το καλοκαίρι με τις περιπτώσεις πυρόπληκτων ζώων. Αν έρθουμε αντιμέτωποι με περιστατικά βίας ενάντια σε αδέσποτο, οφείλουμε να καλέσουμε την αστυνομία, εφόσον μια τέτοια πράξη είναι παράνομη. Εντούτοις, αν το προσπεράσουμε, γινόμαστε έμμεσα συνεργάτες σε ένα απάνθρωπο έγκλημα.